Türkiye Cumhuriyeti Anayasası gereği her Türk vatandaşı erkek askerliğe mecburdur. Ancak bu askerliğin her zaman fiili şekilde ifa edilmesi gerekmez. Bazı hallerde askerliğin yapıldığı var sayılır veya askerlik hizmeti başka şekillerde yerine getirilir.
Bunlardan Bir Tanesi Dövizle Askerliktir
Dövizle Askerlik Nedir?
Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınan yabancı ülkelerde, çalışma iznine sahip olarak çalışanlar veya bir meslek ya da sanat mensubu olanlar, üç yıl süreyle fiilen çalıştıklarını belgeleyerek dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilirler. Uzaktan eğitimi alanlar da bu haktan faydalanabilirler.

Yurt dışında ikamet eden ve çok vatandaşlık hakkına sahip olanlar, üç yıl süreyle yabancı ülkelerde bulunmaları halinde çalışma şartı olmaksızın dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilirler.
Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvuranlardan aşağıdaki durumları taşıyanlar bu haktan faydalanamazlar ve başvuruları Bakanlık tarafından iptal edilir:
a) Ödemeleri gereken yabancı ülke parasını ödemeyenler,
b) Ücret veya maaşları yurt içinden transfer edilenler,
c) Yabancı ülkelerde resmi görevle bulunanlar,
ç) Dövizle askerlik hizmeti dışında diğer statülerde fiili askerlik hizmetine başlamış olanlar,
d) Oturma veya çalışma iznini iltica nedeniyle aldığı anlaşılanlar,
e) Müracaatına ait belgelerde sahtecilik yapmak veya resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunarak idareyi yanıltmak suretiyle dövizle askerlik başvurusunda bulunduğu anlaşılanlar,
f) Yararlanma şartlarından herhangi birini taşımadıkları sonradan tespit edildiği halde başvuruları önceden kabul edilenler, ödeme işlemlerini tamamladıktan sonra dövizle askerlik hizmetinden yararlanmış sayılırlar.
Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak isteyenlerin ödemeleri, Türk Cumhuriyet Merkez Bankası hesabına avro olarak kaydedilir. Transfer ücreti ve diğer masraflar yükümlülerden tahsil edilir.
Bu haktan yararlanmak için başvuruların Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla yapılması gerekmektedir. Seferberlik ve savaş hali dışında, dövizle askerlik hizmetinden yararlanma hükümleri uygulanır.
Dövizle askerlik hizmeti kapsamından yararlanmak isteyenlerin işlemleri ve şartlarla ilgili yetki ve sorumluluk Dışişleri Bakanlığı’ndadır. Bu madde kapsamında yapılan ödemeler Hazine ve Maliye Bakanlığı hesabına aktarılır ve bütçeye gelir kaydedilir. Ancak, dövizle askerlik hizmeti, seferberlik ve savaş hâlinde uygulanmaz.
Sonradan Türk Vatandaşı Olanlar İçin Durum Nedir? Sonradan Türk Vatandaşı Olanlar Askerlik Yaparlar Mı?
Türk vatandaşlığını sonradan kazanan kişiler, askerliklerini, vatandaşlığı kazandığı tarihteki yaş ve öğrenim durumlarına göre o yıl askerlik çağına giren diğer yükümlüler gibi yerine getirirler.
Şayet vatandaşlığa alınmadan önce bulundukları ülkelerde askerlik yapmış olduklarını veya askerlik hizmetini yerine getirdiklerini belgelerlerse veya;
Vatandaşlığa alındıkları tarihte 22 yaş ve üzerindelerse bu kişiler askerlik yükümlülüklerini yerine getirmiş sayılırlar.
Ancak, bu kişilerin askerlikleri, istekleri halinde vatandaşlığa alındıkları tarihten itibaren iki yıl süreyle ertelenir.
Kuzey Kıbrıs’ta Askerlik Yaptım Askerliğim Sayılır Mı?
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde askerlik yapan kişiler Türkiye’de de askerlik yapmış kabul edileceklerdir. Dolayısıyla bu kişiler vatanî görevlerini artık yerine getirilmişlerdir, tekrardan terhis edilemezler.
Askeri Okuldan Atıldım, Askeri Okuldan Ayrıldım, Askerlik Yapmış Sayılır Mıyım?
Askerî öğrenci olarak eğitim aldıkları Milli Savunma Üniversitesi veya diğer üniversite, fakülte ve yüksekokullar ile meslek yüksekokullarından ilişiği kesilen kişilerin, bu okullarda ay olarak geçirdikleri sürenin üçte biri, muvazzaflık hizmeti olarak kabul edilir.
Bu süre, erbaş ve erlerin tabi olduğu hizmet süresini karşılayacak düzeydeyse, bu kişiler askerlik hizmetini tamamlamış sayılırlar.

Yani bu demek oluyor ki siz otuz altı ay boyunca Milli Savunma Üniversitesi’nde öğrencilik yaptıktan sonra bu okulla olan ilişiğiniz herhangi bir şekilde kesildi. Bu demek oluyor ki on iki aya kadar askerlik yapmış sayılıyorsunuz.
Günümüzde vatanî askeri vazife 6 ay olduğu için askerlik görevinizi yerine getirmiş sayılıyorsunuz.
Şayet bu kişiler yedek subaylık başvurusunda bulunacaklarsa talepleri üzerine askerlik süreleri 6 ay değil 12 ay olarak hesap edilerek yedek subaylığa uygunlukları var ise alınabiliyorlar.
Yani önceden Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu veya diğer askeri okullardan ayrılmış olmak yedek subay olmaya hukuken bir engel arz etmemektedir. Ancak bu halde geçmiş süre sayılmaz ve doğrudan on iki ay yedek subaylık görevi ifa edilir.
Uzman Erbaşım Sözleşmem Feshedildi Askerlik Yapacak Mıyım?
Sözleşmeli uzman erbaşlar ve erler sözleşme ilişkileri fesih ile sona erdikten sonra görevlerini yaptıkları süre askerlikten sayılarak eğer süre kaldıysa kalan süre Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek birliklerde erbaş ve er olarak tamamlatılır.
Yurtdışında Çalışıyorum, Gemide Çalışıyorum, Askerliği Ne Zaman Yapacağım?
Yurtdışında çalışsanız da askerlik görevini yerine getirmek zorundasınız ama burada birtakım kolaylıklar sağlanmış durumda. Yalnız çalıştığınız ülkeye ‘’iltica’’ ile gitmemiş olmanız gerekiyor yani Türkiye Cumhuriyeti’nin iç hukukuna uygun şekilde yurt dışına çıkmış olmanız icap ediyor ki bu ertelemeden faydalanabilesiniz.
Eğer bahse konu ülke ile Türkiye arasında bir uluslararası sözleşme marifetiyle çalışma izni durumu mevcutsa :
- Yabancı ülkede çalışma izniyle işçi veya işveren yahut bir sanatçı olarak bulunan kişilerin
- Yabancı gemilerde gemi adamı olarak çalışan denizcilerin
- Çok vatandaşlığı, çifte vatandaşlığı bulunan ve vatandaşlıklarını taşıdıkları ülkede olmak üzere yurt dışında ikamet eden kişilerin
Bu durumlarını ispat edecek belgelere sahip olmaları halinde bu belgeleri gidip bulundukları ülkenin Türk konsolosluğuna verirlerse bu kişilerin askerliğe dair her türlü işlemleri Milli Savunma Bakanlığı’nın da onay vermesiyle Otuz Beş (35) yaşlarını doldurdukları yılın sonuna kadar ertelenebilecektir.
Hastayım, Rahatsızım, Askere Gidecek Miyim?
Bu kişilerin rahatsızlıkları rapora bağlanır, rapor süresi bitince yeniden muayene edilirler ve hastalık geçtiyse askere alınırlar. Aynı hastalıktan dolayı rapor süresi üç yılı aştıysa bu kişilerin askerliğe elverişli olup olmadıkları ayrıca incelenecek ve nihai bir karar verilecektir.

Askerliği Tecil Ettirmek, Öğrenciyim, Askerliğimi Ne Kadar Tecil Ettirebilirim, Askerliğimi Ne Kadar Erteletebilirim?
Eğer şu anda okuyorsanız:
-Hala Lise veya Lise dengi bir okuldaysanız 22 yaşınızı tamamladığınız yılın sonuna dek
-Hala ünversitelerin fakülte, yüksekokul, meslek yüksekokulu kısımlarında okuyorsanız 28 yaşınızı tamamladığınız yılın sonuna dek askerliğinizi yapmaksızın okulunuzu okuma hakkınız vardır. Yani bu sayılan yaşlarınızın dolduğu yıl sonuna kadar okulunuzu bitirme hakkı eğer okulun kuralları müsaade ediyorsa size kanunla sunulmuştur.
Ama okulunuzu bitirdikten sonra tekrardan aynı düzeyde bir okula veya daha alt düzeyde bir okula kaydolursanız artık askerliğinizi erteleyemezsiniz. Üniversite bitirdikten sonra bir bölüm daha yazarsanız bu yazdığınız bölüme göre askerliğinizi erteleyemezsiniz.
Liseyi Bitirdim, Üniversiteyi Bitirdim Askere Ne Zaman Giderim?
- Lise ve dengi okulları bitirdiyseniz askerliğinizi üç yıl erteleyebilirsiniz. Yalnız 22 yaşınızı bitirdikten sonra artık askere gitmeniz gerekir.
- Teknik mesleki lise ve dengi okul bitirdiyseniz üç yıl süreye ilave üç yıl daha eklenir ancak bu sefer de 25 yaşınızı doldurduktan sonra artık askere gitmeniz gerekir.
- Yüksekokul ve dengi bir bölüm bitirdiyseniz iki yıl erteleme yapılabilir ancak 28 yaşınızı doldurduktan sonra askere gitmeniz beklenir.
- Dört yıllık lisans yani üniversite bölümü bitirdiyseniz askerliğinizde iki yıl erteleme yapabilirsiniz.
- Yüksek lisans bitirdiyseniz askerliğinizi bir yıl kadar erteleyebilirsiniz.
- Bunları yurt dışında bitirdiyseniz talebiniz halinde ekstradan bir yıl daha askerlik ertelemesi yaptırabilirsiniz.
- Bu denkteki okullardan mezun olduktan sonra da 32 yaşını bitirmeniz durumunda askerliğinize başlamanız beklenmektedir.
Doktora yapıyorsanız en geç 35 yaşınızı doldurduktan sonra askerlik yapmanız beklenecektir.