Takım Elbisenin Cezaya Etkisi ve İyi Hal İndirimi
Müvekkillerimizden gelen ve ofis hattımıza sıklıkla sorulan sorulardan bazıları; takım elbise indirimi ne kadar alırım, iyi giyinsem cezada indirim alır mıyım, mahkemede başım eğik dursa daha az ceza verirler mi, takım elbise indirimi ne kadar, kravattan iyi hal indirimi nasıl alınır şeklindedir.
Öncelikle belirtmeliyim ki hukuk, objektif prensipler üzerine kuruludur. Yasalar ve uygulamalar, bireyin giyim tarzına göre değişmez. Ancak bu, ilk izlenimin önemsiz olduğu anlamına gelmez.

Düşünün, bir iş görüşmesine gittiğinizde nasıl giyindiğiniz, karşınızdaki kişi üzerinde bir izlenim bırakır. Benzer şekilde, mahkemede de ciddiyetinizi ve saygınızı göstermenin yollarından biri, giyim tarzınızla olabilir. Takım elbise, bu bağlamda, resmiyeti ve profesyonelliği temsil eder.
Ancak, bu profesyonel görüntüyü “ceza indirimi” ya da “mahkeme avantajı” olarak doğrudan çevirmek çok yanıltıcı olacaktır. Bir davada en önemli faktörler; kanıtlar, tanıklar, yasalar ve argümanlardır. Elbisenizin rengi ya da modeli, hukuki bir kararı etkilemez.
Ancak unutulmamalıdır ki, mahkeme bir insanlar topluluğudur. Hakim, savcı, avukatlar ve sizin hakkınızda bilinçaltında bir izlenim oluşturabilirler. Bu nedenle, mahkemede uygun, temiz ve resmi giyinmek her zaman avantajlıdır. Fakat bu, yalnızca genel bir izlenim bırakmak için geçerlidir ve doğrudan bir yargı sonucunu değiştirme gücüne sahip değildir.

Takdiri indirim Türk Ceza Kanunu 62.maddesinde düzenlenmiştir.
Takdiri indirim nedenleri
Madde 62- (1) Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmibeş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadarı indirilir.(2) Takdiri indirim nedeni olarak, failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki pişmanlığını gösteren davranışları veya cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri (…)19 göz önünde bulundurulabilir. (Ek cümle:12/5/2022-7406/1 md.) Ancak failin duruşmadaki mahkemeyi etkilemeye yönelik şeklî tutum ve davranışları, takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmaz. Takdiri indirim nedenleri kararda gerekçeleriyle gösterilir.
Hakim sanığın duruşmadaki tutumuna, hayat tarzına ve kendi gözlemine göre takdiri indirimi uygulamakta serbesttir. Hakim takdiri indirimi uygulamak zorunda değildir. Burada hakime seçimlik bir hak tanınmıştır.
Sanık hakkında takdiri indirim kanaati oluşmamışsa, mahkemece bu davranışların ne olduğunun kararda yer alması adil yargılanma hakkını destekleyecek ve soru işaretleri oluşmasına mahal bırakmayacaktır.

“Sanık hakkında kurulan hükümde katılan beyanı, katılan beyanı ile uyumlu adlî muayene raporu, olay yeri inceleme raporu, parmak izi kriminal raporu, canlı teşhis tutanağı ile tanık beyanları ve Hukukî Süreç başlığı altında (3) numaralı paragrafta bilgilerine yer verilen Yargıtay bozma ilâmı karşısında, sanığın eyleminin yağma suçunu oluşturduğu sabit olduğu belirlendiğinden, hükümde bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmamıştır. “Sanığın yargılama aşamasındaki olumsuz tutum ve davranışları, savunmasının yakalama emri ile alınmış olması hususları nazara alınarak hakkında TCK’nın 62. maddesinin uygulanmasına yer olmadığına,\” şeklindeki takdiri indirim nedeni uygulamamasına dair mahkeme gerekçesinde her hangi bir hukuka aykırılık tespit edilmemiştir.” YARGITAY 6. Ceza Dairesi Esas: 2022 / 15169 Karar: 2023 / 9141 Karar Tarihi: 08.03.2023
“Sanığın duruşmada alınan savunmalarında pişmanlık duyduğuna ilişkin herhangi bir beyanda bulunmadığı, mahkememizce de pişmanlığının gözlenmemesi, sanığın suç işlemekten çekinmeyeceği kanaatinin oluşması nedeniyle TCK’nın 62 nci maddesinin uygulanmasına takdiren yer olmadığına\” şeklindeki yerinde, yeterli ve kanunî gerekçeler ile 5237 sayılı Kanun’un 62 nci maddesinin uygulanmamasına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından, hükümde bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmamıştır.” T.C YARGITAY 6.Ceza Dairesi Esas: 2023/ 15100 Karar: 2023 / 9559 Karar Tarihi: 27.03.2023
Kadın Cinayetlerinde Takdiri İndirim Kaldırılmadı
Basında kadın cinayetlerinde artık mahkemelerin takdiri indirim yetkisini kullanamayacağı yazılmışsa da böyle bir düzenleme getirilmedi.

Kadına yönelik şiddet, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de ciddi bir toplumsal sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu konuda farkındalığın arttığı son dönemlerde, mevzuatın da bu suçlara karşı daha sert ve caydırıcı hükümler içermesi gerektiği yönündeki talepler artmıştır. Bu bağlamda, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 82. maddesinde yapılan değişiklikle kadın cinayetleri, nitelikli hal kapsamına alınmıştır. Bu değişiklikle, kadına karşı işlenen adam öldürme suçlarına yönelik cezai yaptırımların arttırılması hedeflenmiştir.
Önceden bu suç için verilen ceza müebbet hapis iken, yeni düzenlemeyle bu ceza, kadına karşı işlenen suçlarda ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına dönüşmektedir.
En Sık Sorulan Sorular
- Takdiri indirim nedir? Takdiri indirim, hakimin pişmanlık gösteren ve mahkemede iyi izlenim bırakan sanığa 1/6 oranında indirim yapma hakkıdır.
- Takdiri indirim nedenleri nelerdir? Failin geçmişi, sosyal ilişkileri, pişmanlık gösteren davranışları ve cezanın failin geleceği üzerindeki etkileri takdiri indirim nedenleri arasında sayılabilir.
- Takdiri indirim nedeniyle verilen ceza ne kadar azalır? Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası müebbet hapise, müebbet hapis cezası yirmibeş yıla dönüşür. Diğer cezaların altıda birine kadarı indirilir.
- Duruşmadaki tutum ve davranışlar takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınır mı? Evet, duruşmadaki tutum ve davranışlar takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınabilir. Ancak bu davranışların mahkemeyi etkilemeye yönelik şekilci tutum olmaması ve hakimin bu konuda kanaat oluşturması gerekmektedir.
- Takdiri indirim nedenleri kararda belirtilir mi? Evet, takdiri indirim nedenleri kararda gerekçeleriyle gösterilir.