Ramazanda Öğlen Yemek Yemiyorum Erken Çıksam Olur Mu?
Molasız çalışmak mümkün müdür? Yemek yemek yerine çalışıp işten erken çıksak nasıl olur fikri ramazanda özellikle akıllara geliyor.
Ara Dinlenme Sürelerinin Esnek Uygulanması Ramazan Ayında İşçi Hakları
Ramazan ayı, Müslümanlar için oruç tutma ibadetini farz kılar ve bu dönemde günlük rutinlerde önemli değişiklikler olabilir. İşçilerin öğle aralarında yemek yeme ihtiyacının azalması ve bu süreyi çalışarak geçirme arzusu, iş hukuku çerçevesinde değerlendirilmesi gereken özel bir durumu ortaya koymaktadır.
Ramazan ayında ara dinlenme sürelerini es geçerek çalışmalarının ve erken çıkış yapmalarının mümkün olup olmadığını Yargı kararları ışığında inceleyeceğiz.
İş Kanunu ve Ara Dinlenme Zorunluluğu
4857 sayılı İş Kanunu, işçilere belirli çalışma süreleri sonrası ara dinlenme süreleri verilmesini zorunlu kılar. Bu süreler, işçinin hem fiziksel hem de zihinsel sağlığını korumak amacıyla tasarlanmıştır. İş Kanunu’na göre, günlük çalışma süresi arttıkça, ara dinlenme süresi de artar. Bu süreler, işçinin tamamen serbest olduğu zaman dilimleri olarak tanımlanır ve bu süre zarfında işçinin iş yerinde kalmak zorunda olmadığı açıktır.
Kural | Açıklama |
---|---|
Ara Dinlenme Sürelerinin Aralıksız Kullanımı | Ara dinlenme süreleri, kural olarak kesintisiz olarak kullandırılmalıdır. |
İşverenin Yönetim Hakkı | Ara dinlenme sürelerinin ne zaman kullanılacağını belirleme yetkisi işverene aittir. |
Esnek Kullanım | İşçiler, ara dinlenme sürelerini tümü aynı anda ya da bir plan dahilinde sırayla kullanabilirler. |
Başlama ve Bitiş Saatlerine Etki Etmemesi | Ara dinlenme süresi, işe geç başlama veya erken bitirme şeklinde düzenlenmemelidir. |
Amaca Uygun Kullandırılması | Ara dinlenme süresi, günlük çalışma programı içinde işçinin dinlenebilmesi için amaca uygun bir zamanda verilmelidir. |
İş Kanunundaki Ara Dinlenme Hükümleri
4857 sayılı İş Kanunu’nun 68. maddesi, günlük çalışma süresine bağlı olarak ara dinlenme sürelerini düzenler. Kanun, çalışma süresi arttıkça dinlenme sürelerinin de artırılmasını şart koşar.
Ara Dinlenme Sürelerinin Kademelendirilmesi: Bir Bakış
Çalışma Süresi | Minimum Ara Dinlenme Süresi | Ek Bilgiler |
---|---|---|
4 saate kadar | 15 dakika | Bu süre, dört saat veya daha kısa süreli işler için geçerlidir ve aralıksız verilir. |
4 – 7.5 saat | 30 dakika | Dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk saat dahil) süreli işler için geçerlidir ve aralıksız verilir. |
7.5 saatten fazla | 1 saat | Yedibuçuk saatten fazla süreli işler için geçerlidir. Bu süre en az olup aralıksız verilir. |
Ramazan Ayında Ara Dinlenme Sürelerinin Esnekliği
Ramazan ayında, öğle saatlerinde yemek yeme ihtiyacının ortadan kalkması, bazı işçilerin bu süreyi çalışarak değerlendirmek ve iş gününü erken sonlandırmak istemesine yol açabilir. Ancak, İş Kanunu ve ilgili Yargıtay kararları, ara dinlenme sürelerinin işçiler için zorunlu olduğunu ve bu sürelerin işverenin takdirine bağlı olarak değiştirilemeyeceğini belirtir. Bu durum, işçinin dinlenme hakkını gözetmek ve işverenin bu süreleri işçi lehine esnek bir şekilde düzenleme yetkisini sınırlamak ve kölelik düzenine dönüşmeyi önlemek amacıyla düzenlenmiştir.
İşveren ve İşçi Arasındaki Müzakere
Ramazan ayında işçilerin ara dinlenme sürelerini es geçme isteği, işveren ve işçi arasında özel bir müzakereyi gerektirebilir. İş Kanunu, esnek çalışma düzenlemelerine izin vermekle birlikte, bu tür değişikliklerin işçinin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atmaması gerektiğini vurgular.
İŞÇİ ALACAKLARI DAVASI – DAVACININ GÜNDE SEKİZ SAAT FİİLEN ÇALIŞTIĞININ KABUL EDİLDİĞİ – ARA DİNLENME KULLANDIĞI KABUL EDİLEREK FİİLİ ÇALIŞMA SÜRESİNİN HESAPLANMASI GEREĞİ – DAVACININ ARALIKSIZ ÇALIŞTIĞI KABUL EDİLEREK HÜKÜM KURULMASI İSABETSİZ OLUŞU
“Ara dinlenme süreleri kural olarak aralıksız olarak kullandırılır. Ara dinlenmesinin kullandırılması
zorunlu ise de, bunun kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir. İşçilerin
tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dahilinde sırayla
kullanmaları da mümkündür. Ancak ara dinlenme süresinin, işe, ara dinlenme süresi kadar geç başlama
veya aynı süreyle erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru olmaz. Ara dinlenme süresinin günlük
çalışma içinde belli bir zamanda amaca uygun kullandırılması gerekir.” YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2007/35281 Karar No: 2008/30985 Karar Tarihi: 17-11-2008
ARA DİNLENME SÜRESİ ÇALIŞMA SÜRESİNDEN SAYILMAZ
“İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, ara
dinlenmelerinin iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliğine göre yirmidört saat içinde
kesintisiz oniki saat dinlenme süresi dikkate alınarak verileceği hükme bağlanmıştır. Değinilen
maddenin birinci fıkrasında ise, ara dinlenme süresinin çalışma süresinden sayılmayacağı
açıklanmıştır.” T.C. YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2018/4794 Karar No: 2018/11034 Karar Tarihi: 17-05-2018