Hap Bilgiler;
- Bu dava türünde davacı, kamulaştırma işlemini gerçekleştiren kurum, davalı ise kamulaştırılan mülkün sahibidir. Mülk sahibi bu tür bir dava açamaz.
- Dava öncesi yapılan uzlaşma görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması durumunda, kamulaştırmayı gerçekleştiren kurum, mülkün bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde bedel belirleme ve tescil davası açar.
- Bu dava, basit yargılama yöntemi ile yürütülür.
- Yargılama masrafları davacı kurum tarafından karşılanır.
- Bu dava türünde, kurum lehine avukatlık ücreti kararı verilmemelidir (Bkz. Musa Turhan kararı; 5. HD. 2017/36390 E. 2019/12133 K.).
- Müvekkil ile yapılacak avukatlık ücreti sözleşmesi de oldukça önemlidir. Kamulaştırma Kanunu’nun 31. Maddesi’ne göre, mülk sahibine önceden ödeme yapılması, avukat veya dava vekili lehine bir ödeme yapılması veya bu tür eylemlerin teklif edilmesi yasaktır.
- Bu tür davalar acil kabul edilir ve yargı tatilinde de görülürler.
- Davalı, maddi hatalar nedeniyle adli yargıda düzeltme davası ve kamulaştırma işleminin iptali için idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Davacı isterse, imar planlarının iptalini de talep edebilir. İdare mahkemesinde açılacak iptal davası, yürütmeyi durdurma talebiyle açılmalıdır. Aksi takdirde bedel belirleme ve tescil davası devam edebilir.
- Eğer iptal davası ve düzeltme davaları yanlış kişiye açılmışsa, gerçek kişiye tebligat yapılır ve dava devam eder.
- Mahkeme, dava dilekçesini, idare tarafından verilen belgeleri ve tensip zaptını davalıya gönderir. Eğer davalının adresine ulaşılamazsa, mahkeme tarafından ilan yoluyla tebligat yapılır.
- Davalı, dava dosyasını ve tensip zaptını alır almaz 10 gün içinde savunmasını yapmalıdır. Özellikle, mülkün değeri üzerine yapılacak savunmalar bu süreçte önemli bir yer tutar.
- Taşınmazın yer aldığı bölgede bir yerel gazete yayınlanıyorsa, kamulaştırma bilgileri ve belgelerin özeti hem bu gazetede hem de bir ulusal gazetede bir kez yayınlanır.
- Taraflar arasında anlaşmazlık olursa, mahkeme taşınmazın fiyatını belirlemek için yerinde inceleme yapma kararı alır. Asıl uyuşmazlık zaten bedel olduğu için muhakkak mahkemece keşif yapılacaktır.
- Taraflar, mülkün fiyatı konusunda anlaşırlarsa, belirlenen miktar nakit olarak davalının banka hesabına aktarılır. Anlaşma sağlanamazsa, mahkeme tarafından belirlenen miktarın banka hesabına yatırılması gerekir. Bu durumda, idareye parayı yatırmaları için 15 gün süre verilir, bu süre gerektiğinde bir kez daha uzatılabilir. Eğer süre içinde ödeme yapılmazsa, dava reddedilir.
- İstinaf ve temyiz sonucunda, ödenen kamulaştırma bedeli, davalıya geri ödenen miktardan daha azsa, fazlalık kısmı davalıdan geri alınır. Bu süreçte davalıdan faiz talep edilmez.
- Kamulaştırma bedelinin belirlenmesi için açılan dava 4 ay içinde sonuçlanmazsa, belirlenen bedel üzerinden yasal faiz işlemeye başlar.
- Eğer idare, belirlenen bedeli yatırmazsa, tescil kararı verilmez ve dava reddedilir.
- Mahkemenin belirleyeceği tespit kararı son ve kesindir, ancak bedelle ilgili karar istinaf ve temyiz sürecine açıktır. Tespit kararı kesin olmasına karşın, istinaf ve temyiz sürecindeki kamu düzenine aykırılıkların incelenmesini engellemez.
- Kamulaştırma davalarında, Anayasa’nın 46. maddesi gereğince, taşınmazın gerçek değeri esas alınır. Bu değer, bir bilirkişi tarafından hesaplanır ve mahkemece onaylanır.
- Taşınmazın değeri, dava tarihi itibarıyla belirlenir.