Kredi Kartı Komisyonu Alınması Yasal mı? Tüketici Hakları ve Şikâyet Yolları
Kredi Kartı ile Ödeme Yaparken Komisyon Alınması Yasal mı?
Günümüzde bazı işletmeler, kredi kartı ile ödeme yapan müşterilerden ek komisyon talep etmektedir. Ancak bu uygulama hukuka aykırıdır. Kredi kartı komisyonlarının tüketiciye yansıtılamayacağı, Türkiye’de yürürlükte olan kanunlarla açıkça düzenlenmiştir.
İşletmeler Kredi Kartı Komisyonu Talep Edebilir mi?
Hayır. İşletmeler, kredi kartı komisyonunu müşteriye yansıtamaz. Çünkü bu ücret, işletme ile banka arasındaki bir maliyettir ve tüketiciye yüklenemez. Tüketici, işletmenin bankayla yaptığı anlaşmaların mali yükünü taşımak zorunda değildir.
Kredi Kartı Komisyonu Yansıtılamaz: Yasal Dayanaklar
1. 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu – Madde 17
Bu kanunun 17. maddesi şu hükmü içermektedir:
“Üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Üye işyerleri, kart hamilinden kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya benzeri bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez.”
Bu maddeye göre işletmeler, kredi kartı kullanımına ek olarak müşterilerden herhangi bir ek ücret talep edemez. Aksi bir uygulama hukuka aykırıdır.
2. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun – Madde 13
Bu kanunun “Ayıplı Hizmet” başlıklı 13. maddesinde, hizmetin sözleşmeye uygun olması gerektiği belirtilmektedir. İşletmelerin, kredi kartı komisyonu gibi ek ücretler talep etmesi, tüketiciyi yanıltıcı bir uygulama olarak değerlendirilebilir.
İşletmeler Kredi Kartı Komisyonu Alırsa Ne Yapmalısınız?
Eğer bir işletme, kredi kartı ile ödeme yapan müşteriden ek komisyon talep ediyorsa, aşağıdaki şikâyet yollarını kullanabilirsiniz:
- Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunabilirsiniz.
- Alo 175 Tüketici Danışma Hattı’nı arayarak bilgi alabilirsiniz.
- Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak ödediğiniz fazla ücretin iadesini talep edebilirsiniz.
Kredi Kartı Komisyonu Alan İşletmelere Ceza Var mı?
Kredi Kartı Komisyonu Alan İşletmelere Uygulanacak Yaptırımlar
1. Üye İşyeri Sözleşmesinin Feshi ve 1 Yıl Yeni Sözleşme Yapamama Yaptırımı
5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 17. Maddesi uyarınca, kredi kartı komisyonunu müşteriye yansıtan işletmeler için doğrudan uygulanacak yaptırımlardan biri, üye işyeri sözleşmesinin feshedilmesi ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapmalarının engellenmesidir.
Bu yaptırım, işletmelerin bankalarla çalışmasını doğrudan etkileyen ciddi bir yaptırımdır. Sözleşmesi feshedilen bir işletme, kredi kartı ile ödeme kabul edemez ve bu durum ticari faaliyetlerini olumsuz etkileyebilir.
2. İdari Para Cezaları
5464 Sayılı Kanun’un 35. Maddesi kapsamında, kredi kartı komisyonunu müşteriye yansıtan işletmelere idari para cezası uygulanması mümkündür. Özellikle, ilgili mevzuat gereği haksız masraf ve komisyon talep edilmesi halinde işletmeler 25.000 TL ile 50.000 TL arasında idari para cezasına çarptırılabilir.
Bu ceza, Ticaret Bakanlığı ve ilgili düzenleyici kurumlar tarafından denetim sonucunda tespit edildiğinde uygulanabilir.
3. Tüketici Hakem Heyeti ve Mahkemeler Yoluyla Ödenen Ücretin İadesi
6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında, tüketicinin ödemiş olduğu haksız komisyonu geri alması mümkündür.
Tüketici, Tüketici Hakem Heyeti’ne veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurarak ödediği fazla ücretin iadesini talep edebilir.
Eğer tüketici haklı bulunursa, işletme bu bedeli iade etmek zorunda kalır. Ayrıca, hakem heyeti kararına uymayan işletmeler için de ek idari yaptırımlar gündeme gelebilir.
Hapis Cezasıyla İlgili Olası Hükümler
1. Sahte Belge Düzenleme Suçu (Madde 36)
Kanunun 36. maddesine göre:
“Gerçeğe aykırı olarak harcama belgesi, nakit ödeme belgesi ya da alacak belgesi düzenlemek veya bu belgelerde ne surette olursa olsun tahrifat yapmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayanlar,* iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası** ile cezalandırılırlar.”*
🔹 Bu madde neden önemli?
Eğer bir işletme, müşteriden haksız olarak kredi kartı komisyonu alıyor ve bunu gizlemek için sahte bir fatura veya harcama belgesi düzenliyorsa, bu durum gerçeğe aykırı belge düzenleme suçu kapsamına girebilir.
🔹 Bu madde nasıl uygulanabilir?
- İşletme, müşteriden ek komisyon alıp bunu fiş ya da faturada göstermiyorsa ve banka kayıtlarında manipülasyon yapıyorsa,
- Tüketiciden alınan fazla ücretin gerekçesini sahte bir isimle (örneğin “hizmet bedeli” gibi) gösteriyorsa,
Bu durumda, Madde 36 kapsamında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası uygulanabilir.
2. Üye İşyerlerinin Cezai Sorumluluğu (Madde 40)
Kanunun 40. maddesi üye işyerlerinin yükümlülüklerine aykırı davranışlarını düzenlemektedir.
Bu maddeye göre:
“Bu Kanunun 17. maddesine aykırı hareket eden üye işyerlerinin işlerini fiilen yöneten görevli ve ilgili mensupları, bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar.”
🔹 Bu madde neden önemli?
Eğer bir işletme, kredi kartı komisyonu alarak doğrudan 17. maddeyi ihlal ediyorsa, ilgili işletme yöneticileri veya sahipleri bin güne kadar adli para cezası alabilir. Bu noktada hapis cezası öngörülmemiştir.
3. Gerçeğe Aykırı Beyan ve Sözleşme Sahteciliği (Madde 37)
Kanunun 37. maddesi sahtecilik suçlarını düzenlemektedir:
“Kredi kartı veya üye işyeri sözleşmesinde veya eki belgelerde sahtecilik yapanlar veya sözleşme imzalamak amacıyla sahte belge ibraz edenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilirler.”
🔹 Bu madde neden önemli?
Eğer bir işletme, bankayla yaptığı üye işyeri sözleşmesinde sahte veya eksik bilgi vermişse, yani kredi kartı komisyonu almadığını beyan edip gerçekte alıyorsa, sözleşme sahteciliği kapsamında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.
Sonuç: Hapis Cezası Doğrudan Değil, Dolaylı Yollarla Gelebilir
Özetle, kredi kartı komisyonu almanın tek başına hapis cezasına yol açacağına dair doğrudan bir düzenleme yoktur. Ancak:
✅ İşletme komisyon ücretini gizlemek için sahte belge düzenliyorsa → Madde 36 gereği 2 ila 5 yıl hapis cezası alabilir.
✅ İşletme banka ile yaptığı sözleşmede sahte bilgi veriyorsa → Madde 37 gereği 1 ila 3 yıl hapis cezası alabilir.
✅ İşletme doğrudan 17. maddeyi ihlal ediyorsa → Madde 40 gereği bin güne kadar adli para cezası alabilir.
Hapis cezası, işletmenin komisyonu alırken hangi yöntemleri kullandığına bağlıdır. Eğer işletme yanıltıcı işlem yaparsa ve belge sahteciliği içeriyorsa, bu durumda hapis cezası devreye girer. Ancak, yalnızca kredi kartı komisyonu talep ettiği için doğrudan hapis cezası uygulanmaz, sadece para cezası ve üye işyeri sözleşmesi feshi yaptırımları uygulanır.
SSS
Kredi Kartı ile Ödeme Yaparken Komisyon Alınması Yasal mı?
Hayır, Türkiye’de işletmelerin kredi kartı komisyonunu müşteriye yansıtması yasaktır. 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 17. maddesi açıkça bunu yasaklamaktadır. İşletmeler, kredi kartı ile ödeme kabul etmek zorundadır ve bu hizmet için tüketiciden ek ücret talep edemezler.
İşletmeler Kredi Kartı Kullanımı İçin Ekstra Ücret Alabilir mi?
Hayır, alamaz. Kredi kartı komisyonu, işletme ile banka arasındaki bir maliyettir ve müşteriye yansıtılamaz. Tüketicinin bu maliyeti ödemesi hukuka aykırıdır.
Kredi Kartı Komisyonu Alan İşletmeyi Nereye Şikâyet Edebilirim?
Eğer bir işletme sizden kredi kartı komisyonu alıyorsa, aşağıdaki mercilere şikâyette bulunabilirsiniz:
✅ Ticaret Bakanlığı Tüketici Şikâyet Sistemi (e-Devlet üzerinden)
✅ Alo 175 Tüketici Danışma Hattı
✅ Tüketici Hakem Heyeti (Ödenen fazla ücreti geri almak için)
Kredi Kartı Komisyonu Alan İşletmelere Ceza Var mı?
Evet, kredi kartı komisyonu alan işletmelere uygulanabilecek cezalar şunlardır:
🔹 İdari para cezası: 25.000 TL – 50.000 TL arası değişebilir.
🔹 Üye işyeri sözleşmesinin feshi: İşletme, bir yıl boyunca banka ile yeni sözleşme yapamaz.
🔹 Tüketiciye geri ödeme zorunluluğu: Hakem heyeti veya mahkeme kararıyla ödenen fazla ücret geri alınabilir.
Bir İşletme Kredi Kartı ile Ödeme Kabul Etmek Zorunda mı?
Eğer işletme kredi kartı kabul ettiğini beyan ediyorsa, kart ile ödeme yapmak isteyen müşterilere hizmet vermek zorundadır. Ancak nakit dışında ödeme almayan işletmeler için böyle bir zorunluluk yoktur.
Kredi Kartı Komisyonu Alındığında Paramı Geri Alabilir miyim?
Evet, eğer işletme sizden kredi kartı komisyonu aldıysa, Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak ödediğiniz fazla ücreti geri alabilirsiniz. Hakem heyeti lehinize karar verirse, işletme bu parayı iade etmek zorunda kalır.
Kredi Kartı Komisyonu Almak Suç mu? İşletmeler Hapis Cezası Alabilir mi?
Kredi kartı komisyonu almak doğrudan hapis cezası gerektirmez, ancak işletme bu işlemi gizlemek için sahte belge düzenliyorsa 2 ila 5 yıl hapis cezası alabilir. Ayrıca, üye işyeri sözleşmesinde sahtecilik yapıldıysa 1 ila 3 yıl hapis cezası söz konusu olabilir.
Kredi Kartı Komisyonu Alındığında Fatura veya Fişte Göstermek Zorunlu mu?
Evet, ancak çoğu işletme bunu “hizmet bedeli” gibi farklı isimler altında gizleyerek göstermekten kaçınır. Bu tür bir işlem tespit edilirse sahte belge düzenleme suçu işlenmiş sayılabilir.
Kredi Kartı Komisyonu Alan İşletmelere Bankalar Yaptırım Uygular mı?
Evet, bankalar kredi kartı komisyonunu müşteriye yansıtan işletmelerin üye işyeri sözleşmesini feshedebilir ve bir yıl boyunca yeni sözleşme yapmalarını engelleyebilir. Bu da işletmenin kredi kartı ile ödeme kabul etmesini durdurur.
İşletmeler Kredi Kartı Komisyonunu “Hizmet Bedeli” Adı Altında Alabilir mi?
Hayır, bu da hukuka aykırıdır. Kredi kartı komisyonunun farklı isimlerle yansıtılması tüketiciyi yanıltıcı bir uygulamadır ve sahte belge düzenleme suçu kapsamına girebilir.
Restoran, Kafe ve Marketler Kredi Kartı Komisyonu Alabilir mi?
Hayır. Tüm işletmeler için geçerli olan bu kural restoranlar, kafeler, marketler ve online alışveriş siteleri için de bağlayıcıdır. Herhangi bir sektör fark etmeksizin kredi kartı komisyonu müşteriye yansıtılamaz.
Online Alışveriş Siteleri Kredi Kartı Komisyonu Alabilir mi?
Online alışveriş siteleri de kredi kartı komisyonu talep edemez. Eğer bir e-ticaret sitesi sizden kredi kartı komisyonu alıyorsa, ilgili mercilere şikâyette bulunabilirsiniz.
Özel Okullar, Hastaneler ve Kurslar Kredi Kartı Komisyonu Alabilir mi?
Hayır, eğitim kurumları, özel hastaneler ve kurslar da kredi kartı komisyonu alamaz. Eğer sizden böyle bir ücret talep edilirse, şikâyet hakkınızı kullanabilirsiniz.
İşletmeler Kredi Kartı Yerine Sadece Nakit Ödeme Kabul Edebilir mi?
Evet, bir işletme sadece nakit ödeme kabul etmeyi tercih edebilir. Ancak kredi kartı ile ödeme seçeneğini sunduysa, müşteriden komisyon talep edemez.
Tüketici Hakem Heyeti’ne Başvurduktan Sonra Sonuç Ne Kadar Sürede Çıkar?
Başvurular genellikle 3-6 ay içinde sonuçlanır. İşletme haksız bulunursa, tüketiciye ödediği fazla ücretin iadesine karar verilir.
Araç Muayene İstasyonları Kredi Kartı Komisyonu Alabilir mi?
Hayır, araç muayene istasyonları kredi kartı ile ödeme yaparken müşteriden ek komisyon talep edemez. TÜVTÜRK gibi yetkili muayene istasyonları da dahil olmak üzere, kredi kartı komisyonu almak yasal değildir.
Araç muayene istasyonları neden kredi kartı komisyonu alamaz?
✅ 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 17. maddesi açıkça tüketiciden ek ücret talep edilemeyeceğini belirtmektedir.
✅ Araç muayene istasyonları kamu hizmeti niteliğinde olduğundan, ek maliyetleri vatandaşa yansıtamaz.
✅ Komisyon talep eden muayene istasyonları hakkında Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunabilir, ödenen fazla ücreti Tüketici Hakem Heyeti üzerinden geri alabilirsiniz.
Araç muayene istasyonu benden kredi kartı komisyonu alırsa ne yapmalıyım?
🚨 Muayene istasyonunun sizden haksız yere ek ücret talep ettiğini belgeleyen fiş veya dekont ile şikâyet edebilirsiniz.
📌 Alo 175 Tüketici Danışma Hattı’nı arayarak bilgi alabilir, hukuki yollara başvurabilirsiniz.
Tekel Bayileri ve Marketler Kredi Kartı Komisyonu Alabilir mi?
Hayır, tekel bayileri, zincir marketler ve mahalle bakkalları da dahil olmak üzere hiçbir perakende işletmesi kredi kartı komisyonu talep edemez.
Tekel bayileri ve marketler neden kredi kartı komisyonu alamaz?
✅ Bankalar, işletmelerle yaptıkları anlaşmalarda bu tür maliyetleri işletmeye yükler; tüketiciye yansıtılamaz.
✅ 5464 Sayılı Kanun’un 17. maddesi gereği, kredi kartı ile ödeme kabul eden her işletme bu işlemi ücretsiz olarak gerçekleştirmek zorundadır.
✅ Kredi kartı komisyonu eklemek, tüketici haklarına aykırı olduğu gibi, rekabet kurallarını da ihlal eder.
Tekel bayisi veya market benden kredi kartı komisyonu alırsa ne yapmalıyım?
🛑 Eğer bir market veya tekel bayisi sizden kredi kartı ödemesi için ekstra ücret talep ederse:
📌 Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunabilir, fazla ücretin iadesini talep edebilirsiniz.
📌 Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak paranızı geri alabilirsiniz.
📌 Alo 175 Tüketici Danışma Hattı’ndan bilgi alabilirsiniz.
Unutmayın!
🔹 “Kredi kartıyla ödeyeceksen fiyat farklı” gibi ifadeler yasal değildir.
🔹 İşletme, nakit fiyat ve kart fiyatı arasında fark koyamaz.
🔹 Şikâyet durumunda işletmeye idari para cezası uygulanabilir.
🚀 Tüketici olarak haklarınızı bilin ve haksız ödemeleri geri alın!
