Kaçan Kurbanlık Hayvan
Kurban Bayramı, toplumumuzun en önemli dini ve kültürel ritüellerinden biridir. Ancak bu dönemde, özellikle kırsal ve kentsel alanlarda bazı sorunlar da yaşanabilmektedir. Bunların başında ise kurbanlık hayvanların kaçması ve bu durum sonucunda başkalarının canına ve malına zarar vermesi gelmektedir. Bu durum hem mal sahipleri hem de zarar görenler için pek çok hukuki ve pratik sorunu beraberinde getirmektedir.
Kaçan kurbanlıklar genellikle arabalara zarar vermekte, insanları kovalamakta, insanların kolunun bacağının kırılmasına sakatlanmasına yol açmaktadır. Zarar varsa birinin bu zararı gidermesi gerekir.
Kurbanlık Hayvanın Verdiği Zararlar ve Tazminat Davaları
Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu: Yasal Yükümlülükler ve Sorumluluklar
Hayvan bakımı ve yönetimi, beraberinde önemli sorumluluklar getirir. Bu sorumluluklar, genellikle özen yükümlülüğüne dayanır.
Türk Borçlar Kanunu’nun 67. maddesine göre, “bir hayvanın bakımını ve yönetimini sürekli veya geçici olarak üstlenen kişi, hayvanın verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.”
Bu yasal çerçevede, “hayvanı bulunduran” kavramı, hayvan üzerinde fiili egemenliğe sahip olan kişiyi ifade eder.
Yani, hayvanı kontrol eden ve yöneten her kişi, hayvanın verdiği zarardan sorumlu tutulabilir.
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 5. maddesine göre, “Bir hayvanı, bakımının gerektirdiği yaygın eğitim programına katılarak sahiplenen veya ona bakan kişi, hayvanı barındırmak, hayvanın türüne ve üreme yöntemine uygun olan etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmek, insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür. Hayvan sahipleri, sahip oldukları hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup; zamanında ve yeterli seviyede tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek zorundadırlar.”
Hayvan Bulunduranın Kusursuz Sorumluluğu
Hayvanı bulunduranın sorumluluğuyla ilgili incelenecek en önemli noktalardan biri, sorumluluğun kusursuz bir nitelik taşımasıdır. Yani, hayvanın zarar verdiği durumlarda, zararın giderilmesinden sorumlu kişi, her zaman hayvanın sahibi olmak zorunda değildir.
Hayvanı kesime götürürken elinden kaçıran kasap, hayvanı bulunduran kişi olarak sorumlu olacaktır.
Kimler Hayvanın Verdiği Zararlardan Sorumlu Olur?
Hayvanı satın alan, kurbana giren kaç kişi varsa hayvanın verdiği zararlardan sorumludur. 7 kişi bir danaya kurbanlık olarak girmişse, hayvanın verdiği zarar 7 kişiye karşı açılabilir. Müşterek müteselsil sorumluluk oluşacaktır. Zararı ödemeye yanaşmazlarsa tüm hayvan sahiplerine karşı zarar istenebilir.
Kaçan Kurbanlığın Verdiği Zarar Nasıl İspatlanır?
Kaçıp başkasına zarar veren hayvanın verdiği zararı ispatlamak tazminat için gereklidir. Olayın ispatı için tanıklar ve kamera görüntüleri işe yarayacaktır.
Zararın ispatı için ise ilk fırsatta tespit davası açılabilir.
Cana gelen zararlar heyet raporu ile ispat edilebilir. Kalıcı sakatlık oluşmuşsa tazminat tutarı da yüksek olacaktır.
“Mevcut yasal düzenlemeler ışığında, mahkemece, küçüğün yaralanmasının yüzünde sabit ize neden olup olmadığının tespiti için Adli Tıp Kurumundan rapor alınarak, şayet dava konusu olay nedeniyle küçüğün yüzünde oluşan yaraların sabit iz niteliğinde olduğu saptanır ise, olay nedeniyle davacının da ruhsal ve sinirsel sağlık bütünlüğünün bozulduğu kabul edilerek davacılar yararına uygun bir manevi tazminat takdiri gerekirken, yazılı şekilde davacıların manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.“YARGITAY 3. Hukuk Dairesi Esas: 2016 / 8953 Karar: 2018 / 387 Karar Tarihi: 22.01.2018
Başıboş Gezen Hayvana Çarpan Araba Tazminat Alabilir Mi?
Başıboş gezen bir hayvana kusuru olmaksızın çarpmak zorunda kalan araç sürücüsü, aracın onarım bedelini ve aracındaki değer kaybını talep edebilir. Hayvan sahibi, hayvanı trafikten uzak tutmalı, kazaya sebep olmasını önlemelidir.
“Mahkemece hükme esas alınan makine mühendisinden aldırılan bilirkişi raporu ile ek bilirkişi raporunda araç hasarının kaza tarihi itibariyle hesaplanıp hesaplanmadığı açık değildir. Hasar bedelinin kaza tarihi itibariyle hesaplanması gerekmektedir. Ayrıca araçta değiştirilen hasarlı parçalar için amortisman ve hurda indirimi yapılıp yapılmayacağı ve eskisiyle değiştirilen yeni parçaların araçta değer artışına neden olup olmayacağı hususları bilirkişi tarafından tartışılmamıştır. Bilirkişi raporu hüküm kurmaya elverişli değildir. Bu durumda bilirkişiden araç hasarı ve değer kaybı bakımından ek rapor aldırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.”YARGITAY 17. Hukuk Dairesi Esas: 2015 / 10911 Karar: 2016 / 861 Karar Tarihi: 25.01.2016
Zarar Giderilene Kadar Hayvanı Rehin Tutma Hakkı
Kanunlarımızın 68. maddesi gereğince, eğer bir hayvan başkasının taşınmazı üzerinde zarar verirse, taşınmazın zilyedi (mülkü kontrol altında tutan kişi), zararı giderilene kadar hayvanı alıkoyabilir veya durum ve koşullar gerektiriyorsa, hayvanı etkisiz hale getirebilir. Ancak bu durumda, taşınmazın zilyedinin hayvanın sahibine hemen bilgi vermek ve sahibi bilinmiyorsa, onun bulunması için gerekli adımları atmak zorundadır.
Kaçan kurbanlık birinin bahçesine girip zarara yol açmış ise ağaçları kırmış, kapıyı kırmış ortalığı yıkıp dökmüşse taşınmaz sahibi zararı giderilinceye kadar hayvanı alıkoyabilir.
Kurban Bayramında Ayrıca Dikkatli Olmak Gerekir
Kurban Bayramı’nda hayvanların kaçarak başkalarının canına ve malına zarar vermesi durumunda uygulanacak hukuki süreç oldukça belirgindir. Hayvan sahipleri ve zarar görenler, bu süreci ve sorumlulukları hakkında bilinçli olmalıdır. Unutulmamalıdır ki, hayvanların iyi bir şekilde kontrol altında tutulması ve gereken özenin gösterilmesi, bu tür sorunların önlenmesi açısından hayati önem taşır. Hem toplum hem de hayvanlar için güvenli ve huzurlu bir Kurban Bayramı geçirmek, bu sorumlulukları yerine getirmekle mümkün olacaktır.