Malullük aylığı nedir? Hangi şartlar altında kazanılır? Kimler hak kazanabilir ?
5510 sayılı kanun 25. maddesi malullük durumunu detaylarıyla düzenlemiştir.
Malullük aylığı uzun vadeli sigorta kollarından sayılmakta olup bağlanma bazı şartlara bağlıdır. Malul olan kişinin belli bir süre sigortalı olması ve prim ödemiş olması gereklidir. Malullük nedeniyle sigortalı işten ayrılmalı ve kuruma başvuruda bulunmalıdır.
Sigortalının malul sayılması için meslekte kazanma gücünü veya çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmesi gereklidir. Sigortalı en az 10 yıldan beri sigortalı olup en az 1800 gün prim ödemiş olmalıdır. 4/c sınıfına giren sigortalılar için şartlar biraz daha esnetilmiştir. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç derece malul kalmış ise kanun şartları esnetmiş sadece 1800 gün prim ödemiş olması yeterli görülmüştür.
Malul olmak için yitirilen çalışma gücünün neden yitirildiği önemli değildir. Corona virüs akciğerlere zarar vermiş de olabilir, doktor hatası nedeniyle felç de olabilir ya da sigortalı kendi kusuruyla trafik kazası da yapmış olabilir.
Sigortalı başvurmadıkça kurum kendiliğinden maluliyet aylığı bağlamaz. Sigortalı malullük raporunu alıp işten ayrıldığına, işyerini kapadığına veya devrettiğine ilişkin belgeleri toplayarak kuruma başvurmalıdır.
Sigortalı malullük aylığı alırken, sigortalı bir işe girerse malullük aylığı kesilir.
Malullük aylığının hesaplanması nasıl olur?
Malûllük aylığı; prim gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanır. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise tespit edilen aylık bağlama oranı 10 puan artırılır. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için 9000 prim gün sayısı 7200 gün olarak uygulanır.(m.27/1)
