John LOCKE Dış dünya algısı

J.Locke  zihinde oluşan algı düşünce ve nesneyi İDE olarak adlandırır. İdeleri üreten güç ise nesnenin niteliğidir. Soğuk bir kar topu cisim olarak yuvarlak, dondurucu bir CİSİM’dir. Bu cismin niteliği zihnimizde İDE’lerin oluşmasına yol açar. Locke cisimleri oluşturan nitelikleri 3 aşamada sınıflandırır.

Birinci nitelik asıl olandır. Bizim algılarımızdan bağımsız, biz orada olsak da olmasak da, duysak da duymasak da, görsek de görmesek de oradadır. Cismin birinci niteliği insan arzu ve yorumlamalarından uzaktır. Dünyanın çekirdeğinde eriyen kayalar bizim duyularımızdan bağımsız orada erimekte, yanmaktadır. Yerin binlerce metre derinliğinden olduğundan göremeyebilir, sıcaklığını hissedemeyebiliriz. Ancak bizim onu algılayamamamız asıl olanı etkilemez.

İkincil nitelik ise, cisim birincil nitelikte anlatıldığı üzere ne kadar sıcak, ne kadar soğuk, ne kadar keskin olursa olsun bizim algılayabildiğimiz kadarıyla sıcak, soğuk veya keskindir. Ateş başında ısınan birisi, bir metre uzaktayken bundan oldukça keyif alıyor olabilir ancak bir adım daha yaklaştığında algıladığı sıcaklık yakıcı olacak, zarar görecektir. İkincil nitelik olarak kişinin algısı rüzgara, uzaklığa, kıyafetine, vücut sıcaklığına göre değişse de cismin birincil niteliği değişmez. İkincil nitelikte algıya bir örnek vermek gerekirse, Wim Hof Method isimli oluşum, insanların öldüğü eksi derecelere düşen sıcaklıklarda soğuk algısını formatlayarak hayatta kalmayı aynı zamanda zihni terbiye etmeyi amaçlar. https://youtu.be/VaMjhwFE1Zw adresindeki belgeselde anlatıldığı üzere eksi derecelerde deniz şortuyla dağ tırmanışı yapmanın, buzlu suda rahatlayarak kitap okumanın başarılabilir olduğu görülmektedir. Bu belgeseli ilk izlediğimde zihnimdeki ide yani cismin niteliğinden kaynaklı algım değişti. İkincil nitelik olarak adlandırılan bizim hissettiğimiz soğuk ölçüsü baştan sona yeniden tanımlandı. Ancak cismin birincil niteliği değişmedi.

Üçüncül nitelik ise, duyularımızdaki algıyı değiştiren doğruca bir gücün etkisidir. Yukarıdaki örnekte, birincil nitelik duyularımız kanalıyla algılanarak soğuk hakkında bir ide yaratır. Bu ide kendiliğinden değişmez. Üçüncül nitelik denilen bir gücün bu şartlanmayı değiştirecek kuvveti uygulaması gerekir. Linkteki belgesel ise değişimi yaratan gücü uygular. Esasen bu belgesel üçüncül niteliktir.

Locke’ın görüşlerini mantıklı buluyorum. Birincil niteliği ‘varsayılan değer’ veya ‘sıfır noktası’ olarak ele alalım. Sıfır noktası yeryüzündeki insanlardan, duygulardan, algılardan bağımsız bir referanstır. Ancak her insan kendi algıları ile ikincil nitelikte bir yorum yapar. Hayatta hiç zorlanmamış, her istediğine gayret etmeden ulaşmış insanlar, varsayılan 0 değerde bir zorluğu 10 birim olarak algılarken, hayatı mücadele ile geçmiş biri aynı zorluğu – 10 birim kolaylıkta algılayabilir. Kişilerin bu idelerini değiştirmek için ise dışarıdan üçüncül nitelikte bir kuvvet uygulanması gerekir. Öğrenciler için motivasyon sınav, iş hayatı için para olabilir. Sınav kuvveti ile idesi değişen öğrenciler normalde tahammül edemeyecekleri zorluktaki okumaları daha kolay şekilde yapabilir.

Related Posts

Trafik Kazası Yaptıktan Sonra WhatsApp’tan Mesaj Geldiyse Dikkat! Dolandırılmak Üzeresiniz…

Trafik Kazası Tutanakları Çalındı Dolandırıcılar İş Başında Her gün yüzlerce kişi trafik kazası geçiriyor. Ancak artık kazadan sağ çıkmakla kurtulduğunuzu sanmayın. Çünkü dolandırıcılar yeni yöntemlerle kazazedeleri hedef alıyor. Üstelik öyle profesyonel hareket ediyorlar ki, insan ilk anda şüphelenemiyor bile. Peki...

Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Geçerli Olması İçin Tarafların Hangi Hususlarda Anlaşması Gerekir?

Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi geçerli olması için ne gerekir? Tüm arsa sahiplerinin imzası şart mı? Yüzdesel paylaşım adil midir, değer bazlı hesaplama mı yapılmalı? Günümüzde birçok yapı projesi, müteahhit ile arsa sahibinin yaptığı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri yoluyla...

Kiracı Ev Gösterimine Engel Olursa Ne Olur?

Kiralık Ev Gösterimi İçin Mahkemeden İzin Alınabilir mi? Ev Satılacak, Kiracı Göstermek İstemiyor: Mahkemeye Başvurulabilir mi? Emlak piyasasında satılık ev ilanlarının altında sık sık şu ibareyi görürüz:“Kiracılı satılıktır. Daire randevu ile gösterilecektir.” Ancak bu süreç her zaman planlandığı gibi gitmez....

Cebir nedir? Cebir suçunun unsurları nelerdir? TCK’ya göre cebir hangi suçlarda ortaya çıkar?

Cebir Ne Demek ? Cebir, Türk Ceza Kanunu’nda ve ceza hukuku literatüründe sıkça karşılaşılan kavramlardan biridir. Ancak halk arasında bu kavram bazen yanlış anlaşılır ya da yalnızca fiziksel şiddetle sınırlı zannedilir. Oysa hukuki anlamda “cebir”, çok daha geniş ve teknik...

Evlenerek Türk Vatandaşlığı Kazanma Reddi Hukuka Aykırı Olabilir mi?

Evlilik yoluyla vatandaşlık başvurusunun reddi nasıl iptal edilir? İstihbari bilgi vatandaşlık kazanmaya engel midir? Türkiye’de birçok yabancı, Türk vatandaşı ile yaptığı evlilik sonucunda Türk vatandaşlığına başvurma hakkı kazanıyor. Ancak her şey sadece evlilikle bitmiyor. Başvuru süreci, Emniyet, MİT ve İçişleri...

TCK’daki Genel Kural: Aile Bireyleri Arasında Yağma Suçu İşlenemez mi?

Hayır, böyle bir genel kural yoktur. Ancak bazı suç tipleri (örneğin, hırsızlık gibi malvarlığına karşı suçlar) açısından “şahsi cezasızlık sebebi” veya “şahsi indirim sebebi” getirilmiştir. Örneğin TCK m.167’de, “hırsızlık” suçu aile fertleri arasında işlendiğinde ceza verilmeyebileceği veya indirim uygulanabileceği düzenlenmiştir....

Macaristan Vatandaşlığı Geri Dönüş Hakkı

Macaristan Vatandaşlığı Nasıl Alınır? Basitleştirilmiş Vatandaşlık Başvurusu ve Geri Dönüş Hakkı Yurt dışında yaşayan pek çok kişi için vatandaşlık demek; köklerle yeniden bağ kurmak, geçmişin izini bugünün kimliğine taşımak demektir. Özellikle ataları Macaristan’dan göç etmiş olanlar için, Macar vatandaşlığına yeniden...

Hukuki İhtilaf Nedir?

Taraflar arasında çıkan anlaşmazlıklar nasıl hukuki ihtilafa dönüşür? Hangi durumlarda bir mesele mahkemeye taşınır? Günümüzde birçok kişi hayatında en az bir kez bir hak kaybı yaşar, bazen bu sadece küçük bir borç tartışmasıdır, bazen ise dolandırıcılıkla sonuçlanan karmaşık bir olay....

“Polisin Ses ve Görüntü Kaydı Alınamaz” Genelgesi Neden İptal Edildi?

Polis görüntüsü çekmek yasak mı? Kolluk görevlisini kayda almak suç mu? Genelgeyle temel haklar sınırlandırılabilir mi? Son dönemde, toplumsal olaylarda vatandaşların cep telefonlarıyla yaptığı polis kayıtlarına dair kamuoyunda ciddi tartışmalar yaşanıyor. İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan “Ses ve Görüntü Kaydı Alınması”...

Hamile İşçinin Sağlık Nedeniyle Haklı Fesih Hakkı Var mı? İşveren “Sen Feshet” Dediğinde Ne Olur?

Hamileyim İşten Ayrılmak İstiyorum Haklarım Nelerdir? Hamile bir çalışan olarak işten ayrılmak istediğinizde, yasal yolları kullanarak hem kıdem tazminatınızı almak hem de işsizlik maaşı hakkınızı korumak isteyebilirsiniz. Peki ama işverenin yönlendirmesiyle “sen sağlık nedeniyle haklı nedenle feshet” denmesi hukuken ne...

Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi Kaç Yıl?

2017 Öncesi ve Sonrası İçin Uygulama Farkları İşten Çıkış Sonrası Kıdem Tazminatı Davası Ne Zaman Açılmalı? Kıdem tazminatında zaman aşımı süresi kaç yıl? İşten çıkarılan işçiler için kıdem tazminatı, en önemli haklardan biridir. Ancak bu hak sonsuz süreyle geçerli değildir....

Kıdem Tazminatı Asgari Ücret Üzerinden Hesaplanır mı? En Büyük Hata!

Kıdem Tazminatını Asgari Ücret Üzerinden Hesaplayanlar Dikkat! Gerçek Rakamlar Çok Daha Yüksek Olabilir Türkiye’de milyonlarca işçi kıdem tazminatını hesaplarken yalnızca asgari ücret üzerinden işlem yapıyor. Oysa kıdem tazminatı sadece çıplak maaş değil, düzenli yapılan yol ve yemek yardımları gibi ödemeleri...

İş Kazasında %3, %5 ya da %9 Maluliyet Çıktı: SGK Tazminat Ödemiyor mu?

%10’un Altındaki Maluliyet Durumlarında SGK Neden Gelir Bağlamaz? Sabah işe giderken başınıza bir şey geleceğini hiç düşünmezsiniz. Hele ki yıllarca prim ödediğiniz SGK’nın sizi her koşulda koruyacağına inanırsınız. Peki ya bir gün ayağınız kayar, elinizde kalıcı bir hasar oluşur ve...

Tüketici Hakem Heyeti Bilirkişi Raporu Alabilir mi? Hangi Durumlarda Uzman İncelemesi Yapılır?

Tüketici Hakem Heyeti bilirkişi atayabilir mi? Hangi başvurularda uzman raporu alınır? Bilirkişi ücretini kim öder? Tüketici haklarını korumak amacıyla kurulan hakem heyetleri, çoğu zaman belge ve fatura gibi yazılı deliller üzerinden karar verir. Ancak bazı uyuşmazlıklar vardır ki teknik bilgi...

Elden Maaş Ödemesi Yasal mı? İşçinin Hakları Nelerdir? İşveren Hangi Cezaları Alır?

Elden Maaş Alıyorum Haklarım Nedir? İşvereni Elden Maaş Veriyor Diye Şikayet Edebilir Miyim? Türkiye’de binlerce işçi maaşını elden alıyor. Bordroda asgari ücret yazarken gerçekte daha yüksek ücret ödeniyor. Peki, bu yasal mı? İşçi elden ödeme aldığını nasıl ispat eder? İşveren...

Yorum Bırakın

Recent Articles

Temmuz 17, 2025
Trafik Kazası Yaptıktan Sonra WhatsApp’tan Mesaj Geldiyse Dikkat! Dolandırılmak Üzeresiniz…
Temmuz 16, 2025
Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Geçerli Olması İçin Tarafların Hangi Hususlarda Anlaşması Gerekir?
Temmuz 16, 2025
Kiracı Ev Gösterimine Engel Olursa Ne Olur?
Temmuz 16, 2025
Cebir nedir? Cebir suçunun unsurları nelerdir? TCK’ya göre cebir hangi suçlarda ortaya çıkar?
Temmuz 14, 2025
Evlenerek Türk Vatandaşlığı Kazanma Reddi Hukuka Aykırı Olabilir mi?
Temmuz 14, 2025
TCK’daki Genel Kural: Aile Bireyleri Arasında Yağma Suçu İşlenemez mi?
Temmuz 11, 2025
Macaristan Vatandaşlığı Geri Dönüş Hakkı
Temmuz 11, 2025
Hukuki İhtilaf Nedir?
Temmuz 10, 2025
“Polisin Ses ve Görüntü Kaydı Alınamaz” Genelgesi Neden İptal Edildi?
Temmuz 10, 2025
Hamile İşçinin Sağlık Nedeniyle Haklı Fesih Hakkı Var mı? İşveren “Sen Feshet” Dediğinde Ne Olur?
Temmuz 8, 2025
Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi Kaç Yıl?
Temmuz 8, 2025
Kıdem Tazminatı Asgari Ücret Üzerinden Hesaplanır mı? En Büyük Hata!
Temmuz 7, 2025
İş Kazasında %3, %5 ya da %9 Maluliyet Çıktı: SGK Tazminat Ödemiyor mu?
Temmuz 7, 2025
Tüketici Hakem Heyeti Bilirkişi Raporu Alabilir mi? Hangi Durumlarda Uzman İncelemesi Yapılır?
Temmuz 7, 2025
Elden Maaş Ödemesi Yasal mı? İşçinin Hakları Nelerdir? İşveren Hangi Cezaları Alır?