Havacılıkta çalışan herkes aynı kanuna tabi değildir. Bu nedenle “kıdem tazminatı alabilir miyim?” sorusunun cevabı çalışanın hangi statüde olduğuna bağlıdır.
Kim İş Kanunu’na tabidir? Kim değildir?
1) Yer hizmetleri çalışanları
Check-in personeli, apron görevlisi, load master, operasyon memuru gibi yer tesislerinde çalışan herkes İş Kanunu’na tabidir.
Bu nedenle kıdem tazminatı dahil tüm işçilik haklarını doğrudan talep edebilirler.
2) Uçucu personel (kabin memuru, hostes, pilot)
Birçok havayolunda uçucu ekip özel hizmet sözleşmesiyle çalışır ve İş Kanunu kapsamında sayılmaz.
Bu durumda klasik kıdem tazminatı uygulanmaz.
Peki uçucu personel hiçbir tazminat alamaz mı?
Hayır.
Yargıtay’ın 2014 tarihli kararında açıkça belirtildi:
- İş Kanunu uygulanamasa bile,
- Uçucu personel Borçlar Kanunu’na göre hizmet akdiyle çalıştığı için,
- “Makul tazminat” talep edebilir.
Bu tazminat, kıdem tazminatının yerine geçebilen bir haktır.
Karara konu olayda Yargıtay ne yaptı?
Bir kabin memuru mobbing ve haklı nedenlerle sözleşmesini feshetti.
Yerel mahkeme “İş Kanunu kapsamında değilsin, kıdem yok” diyerek davayı reddetti.
Yargıtay’ın cevabı:
- Evet, kıdem tazminatı yok.
- Ama makul tazminat değerlendirilmeden karar verilemez.
- Mahkeme eksik inceleme yapmıştır → karar bozuldu.
Bu içtihat, tüm uçucu personel için yol göstericidir.
Makul tazminat nasıl belirleniyor?
Borçlar Kanunu 340–345’e göre şu kriterlere bakılır:
- Çalışanın hizmet süresi
- Fesih sebebi
- Uğranan ekonomik kayıp
- Çalışanın makul beklentisi
Her olay için miktar farklıdır.
| Çalışan Grubu | Hangi Kanun? | Haklar |
|---|---|---|
| Yer hizmetleri | İş Kanunu | Kıdem, ihbar, fazla mesai vb. tüm işçilik hakları |
| Kabin memuru / Hostes / Pilot | Borçlar Kanunu | Kıdem yok → “Makul tazminat” talep edilebilir |
