COVID-19 corona virüs iş kazası veya meslek hastalığı sayılır mı? Covid-19 corona virüs sadece sağlık çalışanları için mi meslek hastalığı olacaktır? Özel sektör çalışanları için de COVID-19 corona virüs meslek hastalığı sayılacak mıdır ?
Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği ile belirlenir. Her meslek kolunun maruz kalacağı hastalıklar farklıdır. Kimyasal boya fabrikasında çalışan işçinin yakalanacağı meslek hastalığı ile madende çalışan bir işçinin yakalanacağı meslek hastalıkları farklı kategorize edilmiştir.
Yönetmelik ek-2’de meslek hastalıkları liste halinde sunulmuştur. Covid-19 corona virüse en yakın meslek hastalığı enfeksiyon hastalıklarıdır. Yönetmelik ekinde meslek gereği enfeksiyon hastalıkları olarak tüberküloz, viral hepatit sayılmıştır. Covid-19 corona virüs bu listede yer almamaktadır. Ancak yönetmelik 19. madde istisna tanımış, listede yazmasa da meslek hastalığı saymanın yönetimi tanımlamıştır;
‘Bu listede yer almayan fakat görülen iş ve görev gereği olarak bulaştığı kesin olarak saptanan diğer bulaşıcı hastalıklar da meslek hastalığı sayılır. Bu husustaki teşhisin laboratuar deneyleriyle kanıtlanması gereklidir. Hastalığın en uzun kuluçka süresi yükümlülük süresi olarak alınır.’ demiştir.
Yani her ne kadar açıkça belirtilmemiş olsa da Covid-19 corona virüs salgınının meslek hastalığı olarak sayılması gerektiği kanaatindeyiz. Covid-19 corona virüs pandemi ilan edilmiş, sağlık çalışanlarına bulaşmış ve ölümlere neden olmuştur. İngiliz başbakanı Boris Johnson’ın Covid-19 corona virüs nedeniyle yoğun bakıma alındığı haberi bu yazı yazılırken gelmiştir.
Yönetmelik EK-2 ‘D’ başlığı altında her ne kadar sayılan bulaşıcı hastalıklar tüberküloz, viral hepatit olarak sayılmışsa da her meslek grubu için meslek hastalığı kabul edilmemiştir. Bu hastalığa yakalananlardan sadece hastane, dispanser, polikinlik, araştırma laboratuvarı vb. sağlık kurumu çalışanları sayılmış diğer meslek grupları bu hastalığa yakalansa da meslek hastalığı olarak sayılmamış, normal bir hastalık olarak değerlendirilmiştir.
Yönetmelik kapsamında tüberküloz, viral hepatit sadece sağlık personelinin meslek hastalığı olabilir ancak Covid-19 corona virüs sadece sağlık çalışanları ile sınırlı kalmamış, insanla temas eden her meslek grubuna yayılmış ve yayılmaktadır. Bu kapsamda karantina emniyetini sağlayan polis memuru, yol denetimi yapan jandarma teşkilatı, internet, elektrik, su, doğalgaz altyapısını işler kılan saha çalışanları, market çalışanları, tarım işçileri, yargı görevini yürütenler, özellikle tutuklu işlerde duruşma yapan hakimler ve kalem personeli, avukatlar gibi uzun bir liste halinde sayılabilecek meslek grupları da Covid-19 corona virüse yakalanmaları halinde bunun meslek hastalığı olduğunun kabul edilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Yönetmelik madde 19/2 bu anlamda idareye yetki vermektedir.
5510 sayılı Kanun 14.maddesi de yönetmelik harici bir hastalığın, meslek hastalığı olarak kabulü konusunda uyuşmazlıkları çözme noktasında Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu’nu yetkili kılmıştır. Yüksek Sağlık Kurulu’nun bu konuda gerekli hassasiyeti göstermesi gereklidir.
Meslek hastalığında kamu- özel ayrımı var mıdır? Covid-19 corona virüs kamu-özel ayrıt eder mi? Özel sektör meslek hastalığı Covid-19 corona virüs.
İş kazası geçirmede veya meslek hastalığına yakalanmada kamu veya özel sektör ayrımı yoktur. Devlet hastanesinde çalışan bir hemşire ile X lojistik firmasında çalışan tır şoförünün de meslek hastalığına yakalanması olasıdır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda Kanunda İş kazası: ‘İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay’ olarak geniş tanımlanmıştır.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 13. Maddesinde İş Kazasının tanım olarak; Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olay, şeklinde tanımlanmıştır.
İşverenin Covid-19 corona virüs kapsamında yükümlülükleri nelerdir? İşveren açısından Covid-19 corona virüs. İşçi açısından Covid-19 corona virüs. Covid-19 corona virüs alınması gereken önlemler nelerdir?
İşveren işyerinde risk değerlendirmesi yapmalı, her türlü ekipmanı tedarik ederek tüm önlemleri almalıdır. Gerekirse kapı önüne şerit çekmeli insanları içeri almamalı evrakları kapıdan teslim alıp dezenfekte etmeli, personele maske vermenin haricinde maskenin teknik olarak nasıl kullanılması gerektiği öğretilmeli, yüzeylerin temizlenmesi konusunda dezenfektan kullanımı konusunda eğitim verilmeli, belli aralıkla kapalı yerlerin havalandırılması konusunda kurallar koyulmalı, elden para kabul edilmemeli, evrakları kargo yerine elektronik imzalı temin etmeli, vardiyalı çalışma sistemine geçilerek işyerinde aynı ayna bulunan personel azaltılmalı araya mesafe konulmalı, her ihtimalin titizlikle düşünülmesi her ihtimalin hesaplanarak önlemlerin alınması gereklidir.
Normal şartlarda tehlikeli sınıfta yer almayan işyerlerini dahi eğer insan teması varsa çok tehlikeli iş yeri sınıfı gibi değerlendirilip COVID-19 corona virüs salgınına karşı ek önlem alması gereklidir.
SEZGEN HUKUK BÜROSU
Av.Mehmet Mert SEZGEN
