Yıllık izne çıkmadan önce maaşımı alabilir miyim?
Evet, yıllık izin süresine ait ücret, işçiye izne başlamadan önce ödenmek zorundadır.
Bu konu İş Kanunu madde 57’de çok net şekilde hükme bağlanmıştır:
“İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.”
İşveren yıllık izin parasını ne zaman ödemeli?
Yani:
- Yıllık izne çıkacak bir işçi, o izne ait ücretini (kaç gün izne çıkıyorsa o günlerin karşılığı olan maaşını) peşin veya avans olarak izne başlamadan önce almalıdır.
- Bu ödeme, çalışılmayan izin günlerinin ücretidir. Yani “o gün çalışmayacak ama sanki çalışıyormuş gibi ücreti önceden verilecektir.”
Ayrım: İzin ücreti mi maaş mı?
Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir ayrım vardır:
| Ödeme Türü | Ne Zaman Ödenir? |
|---|---|
| Yıllık izin ücreti | İzne başlamadan önce (Madde 57) |
| Normal maaş (aylık ücret) | İş sözleşmesinde kararlaştırılan tarihte, genellikle ay sonunda |
İzinli olduğum günlerde maaşım tam mı ödenir?
Örnek:
Bir işçi 10 Temmuz’da 14 günlük yıllık izne çıkacaksa:
- 10 Temmuz–24 Temmuz arası izin süresinin ücreti, en geç 10 Temmuz’da işçiye ödenmelidir.
- Kalan maaş ise ay sonunda ödenebilir.
İzin Süresi İçindeki Bayram ve Tatiller Ücrete Dahil mi?
Hayır, dahil değildir.
Bu da Madde 56/5 ve Madde 57/son hükümlerine dayanır:
“Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.”
“Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.”
Yani:
- İzin süresine denk gelen bayram, hafta tatili, genel tatil günleri izin süresine sayılmaz, ayrıca ücreti ödenir.
- Bu günler için fazladan ödeme yapılır çünkü zaten kanunen izinli sayılmakla birlikte o günlerin ücreti işçiye tam olarak verilir.
Akort, komisyon veya yüzde usulü çalışanlar için hesaplama nasıl yapılır?
Madde 49 ve 57’ye göre:
- Bu işçilerin izin ücreti, son 1 yılda aldıkları toplam ücretin çalıştıkları gün sayısına bölünmesiyle bulunur.
- Böylece ortalama günlük kazanç üzerinden izin ücreti hesaplanır.
İzindeyken başka bir işte çalışmak yasak mı?
Evet, yasaktır.
Madde 58 çok açık şekilde belirtir:
“Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.”
Bu durumda sonuç olarak:
- Yıllık izne çıkacak işçiye, izin günlerine ait ücret mutlaka önceden ödenmelidir.
- İşveren sadece o günlerin karşılığını değil, o günlere denk gelen bayram ve genel tatil ücretlerini de ayrıca ödemekle yükümlüdür.
- Aylık maaşın tamamı peşin ödenmez; sadece izne karşılık gelen kısmı ödenir.
- Bu zorunluluk, işverenin takdirine bağlı değildir; kanuni yükümlülüktür.
SSS: Yıllık İzin Ücretiyle İlgili En Çok Merak Edilen Sorular
Yıllık izne çıkarken maaşım eksik yatırıldı, itiraz edebilir miyim?
Evet. İşveren, yıllık izne çıkmadan önce izin süresine denk gelen ücretinizi ödemekle yükümlüdür. Eksik ya da geç ödeme yapılması hâlinde önce yazılı bir ihtar göndererek düzeltme talep edebilir, sonuç alamazsanız arabulucuya ya da iş mahkemesine başvurabilirsiniz.
İzin süresine denk gelen resmi tatil günlerinin ücreti ayrıca ödenir mi?
Evet. Yıllık izin süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili günleri izin süresinden sayılmaz. Bu günler için ayrıca ücret ödenir. Yani izin süreniz bu günlerle birlikte uzar, maaşınızda da kesinti olmaz.
İşveren izin ücretini izinden sonra öderse hak kaybım olur mu?
Evet. Kanuna göre işveren, izin süresine ait maaşı izne çıkmadan önce ödemelidir. Bu yükümlülük yerine getirilmezse, işçi hukuki yollara başvurarak alacağını faiziyle birlikte talep edebilir.
İzin sırasında başka bir işte çalışırsam işveren ücretimi geri alabilir mi?
Evet. İş Kanunu’nun 58. maddesine göre, işçi izin süresi içinde başka bir işte çalışamaz. Bu yasağa aykırı davranıldığı tespit edilirse, işveren ödemiş olduğu izin ücretini geri isteyebilir ve disiplin süreci başlatabilir.
Yıllık izindeyken hastalanırsam izin hakkım yanar mı?
Hayır. Geçerli ve belgeli bir sağlık raporu sunulursa, hastalık süresi yıllık izinden düşülmez. Ancak raporsuz ya da sözlü beyanlarla yapılan bildirimler dikkate alınmaz.
Aylık maaş alan işçiye izin parası ayrıca mı ödenir?
Hayır. Aylık ücretle çalışan işçiye ayrıca bir “izin parası” verilmez. Ancak, izne çıkacağı döneme ait maaşı, izinden önce peşin olarak ödenmelidir. Bu ödeme işçinin kazancına ek bir ücret değil, yalnızca önceden yapılmış bir maaş ödemesidir.
İşveren “İzne çıkma, parasını vereyim” diyebilir mi?
Hayır, bu teklif hukuka aykırıdır. Yıllık izin hakkı paraya çevrilemez, devredilemez. Sadece işten ayrılan işçiye kullanılmayan izin günleri karşılığı ücret ödenebilir. İşçi çalışırken izni kullanmak zorundadır; bu bir dinlenme hakkıdır.
