Araç Değer Kaybı Nedir ? En Hızlı Nasıl Alınır ?
Son zamanlarda cavid 19 virüsü savaşlar yüksek enflasyon gibi sebeplerin üzerine bir de çip krizinin eklenmesiyle beraber araç fiyatları konut fiyatlarının geçmiş durumdadır. Eskiden telefon parasına araba satın alınabilirken artık araba tekerlekleri bile bir araba fiyatına çıkabiliyor.
En ufak bir kazada bile aracın sigortadan yapılması durumunda arabanın hasar kaydı şişebiliyor. Bir araçta kapının, kaputun değişmesi arka bagajın değişmesi ya da hasar kaydı yüksek olacak şekilde onarılması aracı satarken büyük bir problem. 2. El araç piyasasında hiç kimse kapısı değişmiş ön kaputu değişmiş sol ön taraftan darbe almış bir arabayı satın almak istemez. Kazalı aracın satışı hatasız değişensiz bir arabaya göre çok daha zordur. Kazalı bir aracın satılması için satıcı fiyat düşürmek zorunda kalacaktır. Trafik kazası sonrası aracın fiyatında değer düşüklüğü meydana gelecektir.
Aracın kazası sebebiyle daha ucuza satılması yani değer kaybetmesi değer kaybı tazminatı olarak karşımıza çıkar. Değer kaybı tazminatını, kusur durumlarına göre çarpan aracın sigortasının ödemesi gerekir.
Araç değer kaybını nasıl hesaplarız? Araç değer kaybı hesaplama? Değer kaybı hesaplama formülü? Araç değer düşüklüğü nasıl hesaplanır?
Değer kaybı hesaplamada eskiden kullanılan aracın güncel değeri, modeli, yaşı, KM’si gibi tablo üzerinden yapılan değerlendirme iptal edildi. Formül şeklinde olan değer kaybı hesap cetvelinde aracın kilometresi artınca değer kaybı gittikçe azalıyor neredeyse sıfıra geliyordu. Yargıtay güncel uygulamada Borçlar Kanunu genel hükümlerin uygulanması gerektiğine yani aracın kaza sonrası ve öncesi bedelleri arasındaki piyasada alıcı bulduğu tutar farkına göre hesaplanması gerektiğine hükmetmiştir.
Kazada değer kaybı nasıl hesaplanır? Kazalı araçta değer kaybı nasıl anlaşılır?
‘Dava, trafik kazasından kaynaklanan değer kaybı istemine ilişkindir. Yargıtay uygulamasına göre değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka ilişkin olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır. Dolayısıyla mahkemece AYM’nin iptal kararı sonrasında verilen 6.10.2020 tarihli kararda bilirkişi raporunda Yargıtay uygulamasına göre hesaplama yapan seçenek yerine, genel şartlara göre hesaplama yapan seçeneğin hükme esas alınması doğru olmayıp kanun yararına bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.’ YARGITAY 4. Hukuk Dairesi Esas: 2021 / 21252 Karar: 2022 / 5913 Karar Tarihi: 25.03.2022
Hangi durumlarda değer kaybı alırız? Kişi kendi kendine kaza yapıp değer kaybı alabilir mi ? Tek taraflı kazada değer kaybı almak mümkün müdür? Kendi çarpan değer kaybı alır mı?
Eğer kişi kendi gidip duvara çarptıysa değer kaybı alamaz. Ancak başka bir araba gelip durup dururken bizim aracımıza vurduysa çarpan aracın sigortası tam kusurlu olduğu için hem arabamızı yaptırabilir hem de arabanın değer kaybı için başvuru yapabiliriz.
Kaza olunca nelere dikkat etmeliyiz ?
Sıkça karşımıza çıkan sorulardan bazıları;
- kaza esnasında dikkat edilecekler nelerdir ?
- Kaza tespit tutanağı doldurma esnasında nelere dikkat etmeliyim?
- Kaza tespit tutanağı nasıl sorgulanır?
- Hasar tespit tutanağı doldururken nelere dikkat edilmeli?
- Araç kaza tutanağı nedir?
Eğer kaza maddi hasarlı ise size farklı bir yanıt vereceğim ancak yaralanma varsa izlenecek yol başka olacaktır. Eğer yaralanma varsa doğrudan şikayetçi olun ve polis çağırın. Polis gerekli trafik kaza tutanaklarını tutacak, kaza hasar tespit raporu yazacak ve olay yerinde fotoğraflama yapacaktır.
Trafik Kazasından Sonra Yapılması Gerekenler ! Kazadan sonra ne yapabiliriz ?
- kazadan sonra nasıl fotoğraf çekilmeli?
- kazadan sonra nasıl dosya hazırlanmalı?
- Kaza tespit tutanağı nasıl doldurulmalı?
Maddi hasarlı trafik kazalarında, trafik polisi tutanak tutmaz ve aranızda çözün diyerek olay yerinden uzaklaşabilir. Bu durumda, arabaların yerini oynatmadan kaza anında ve hemen sonrasında olay yerini trafik kazasının olduğu şekilde fotoğraflamayı unutmayın. Eğer kazanın olduğu olay yerinin fotoğrafını çekmezsiniz, arabaların konumunu değiştirir yol kenarına alırsanız maddi hasarlı trafik kazasının nasıl olduğunu ispatlamakta güçlük çekersiniz. Karşı taraf hatanın sizde olduğunu söyleyip trafik kazası hasar tespit tutanağını imzalamaktan kaçınabilir. Karşı tarafın eline kalemi tutuşturup zorla tutanağa imza atmasını sağlayamazsınız.
- Kaza exper raporu nasıl doldurulur?
- Arabama çarptılar ne yapmalıyım?
- Arabaya çarptım ne yapmalıyım?
Trafikte aracınıza çarpan kişi kaza tespit tutanağını imzalamak istemiyorsa trafik kazasının oluş şekli ve kusur durumları tartışmalı hale gelir. Trafik kazasında kimin kusurlu olduğunun tespit edilmesi için olay anındaki fotoğraflara ihtiyaç duyulur. Video görüntüsü varsa faydalı olur. Eğer maddi hasarlı trafik kazası sonrasında arabanızın yerini değiştirir ve oradan uzaklaşırsınız, kazanın nasıl olduğunu ispatlamakta zorluk yaşayabilirsiniz.
Trafik kazasının ardından arabanıza çarpan kişi kendi hatasını biliyorsa, ‘trafik sıkışıyor arkadan korna çalıyorlar biz en iyisi arabaları müsait bir yere çekelim aramızda tutanak tutalım’ diyebilir. Eğer gerçekten trafik sıkışık ve tutanak tutulması gerekiyorsa aracın müsait bir yere çekebilirsiniz ama öncesinde maddi hasarlı trafik kazasını olduğu gibi fotoğraflamayı ihmal etmeyin.
Değer kaybı için sigorta başvurusu nasıl yapılır? Sigorta şirketine değer kaybı başvurusu ?
Sigorta şirketine değer kaybı talebini posta ile ıslak imzalı olarak göndermeli ve ekinde kaza tespit tutanağı, ruhsat, kimlik fotoğrafları gibi belgeler eklemeniz gerekir. Sigorta şirketi duruma göre bir miktar ödeme yapabilir. Ancak genelde sigorta şirketleri değer kayıpları düşük bir tutar üzerinden ödemektedir. Kalanı için değer kaybı davası açmak gerekir.
Değer kaybı davası nasıl açılır?
Araç değer kaybı tazminat davası nerde nasıl açılır? Sigorta tahkim komisyonunda değer kaybı davası açılabilir mi ?
Sigorta şirketinin yaptığı ödemede tatmin edici olmayabilir. 2022 model bir BMW 5.20i model araç kazasız boyasız hali 2.800.000 ve 3.000.000 TL arasındadır. Bu araca yandan birinin vurması durumunda araçta kapı değişirse çıkacak hasar ve değer kaybı yüksek olacaktır. Sigorta şirketi bu aracın değer kaybı için 10.000 TL gibi az bir ödeme yaparsa bakiye kısım için dava açmakta fayda vardır.
Araç değer kayıplarda sigortaya karşı dava açılabilir. Sigorta tahkim komisyonu isimli mahkeme 4 ay içinde yargılama yapar ve sonuçlandırır. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu’na göre yargılama yapılır. Aynı zamanda adliyede yani normal mahkemelerde de dava açılabilir. Ancak araç değer kayıpları için sigorta tahkim komisyonunda bir sigorta avukatı tarafından dava açmanızı kısa sürede yargılama bittiği için tavsiye ederiz. Sigorta tahkim komisyonu hızlıca yargılama yapar, mail üzerinden bilirkişi raporları tebliğ olur ve verilen karar mahkeme kararı hükümde olup icraya konulabilir.
Yaralanma sonucu yüzde iz kalırsa tazminat hakları nelerdir?
İnternetten nasıl avukat tutarım ?
Ticari araç sanayide yattığı sürede ne kadar zarar yazar nasıl tazmin edilir ?
EMSAL KARARLAR
T.C YARGITAY 4.Hukuk Dairesi Esas: 2021/ 21252 Karar: 2022 / 5913 Karar Tarihi: 25.03.2022
ÖZET: Dava, trafik kazasından kaynaklanan değer kaybı istemine ilişkindir. Yargıtay uygulamasına göre değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka ilişkin olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır. Dolayısıyla mahkemece AYM’nin iptal kararı sonrasında verilen 6.10.2020 tarihli kararda bilirkişi raporunda Yargıtay uygulamasına göre hesaplama yapan seçenek yerine, genel şartlara göre hesaplama yapan seçeneğin hükme esas alınması doğru olmayıp kanun yararına bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
(6100 S. K. m. 363) (2918 S. K. m. 85, 90, 91) (ANY. MAH. 17.7.2020 T. 2019/40 E. 202/40 K.) (YHGK 21.01.2004 T. 2003/10-44 E. 2004/19 K.) (YHGK 21.03.2012 T. 2012/20-12 E. 2012/232 K.)
Dava ve Karar: Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükme karşı Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozma yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkiline ait araca davalının zorunlu trafik sigortacısı olduğu aracın tam kusurlu olarak çarpması sonucu müvekkilinin aracında değer kaybı meydana geldiğini beyanla, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 100,00 TL değer kaybının temerrüt tarihinden işleyecek reeskont faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili davanın reddini savunmuştur.
Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/720-2020/471 sayılı ilamında; toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın reddine karar verilmiş; hükmün Adalet Bakanlığı tarafından HMK’nın 363. maddesi gereğince kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan değer kaybı istemine ilişkindir.
Karayolları Trafik Kanunu’nun 91. maddesi gereği, KTK 85. maddesinde belirtilen, bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olması durumunda, poliçe limiti dahilinde işletenin sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere, mali sorumluluk sigortası yaptırılması zorunludur.
Yerel mahkemenin karar tarihinde yürürlükte bulunan Karayolları Trafik Kanunu’nun 90. maddesine göre “Zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatlar bu Kanun (…) öngörülen usul ve esaslara tabidir. Söz konusu tazminatlar ve manevi tazminata ilişkin olarak bu Kanun (…) düzenlenmeyen hususlar hakkında 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.”
Somut olayda trafik kazası 4.10.2019 tarihinde meydana gelmiştir. Davalıya zorunlu trafik sigortalı aracın poliçesinin teminat başlangıç ve bitiş tarihleri 9.1.2019-9.1.2020 olup dava 23.12.2019 tarihinde açılmıştır. Mahkemece makine mühendisinden aldırılan bilirkişi raporunda değer kaybı için seçenekli hesaplama yapılmış, hükmün gerekçesinde kaza ve poliçe başlangıç tarihi dikkate alındığında Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları ekine göre değerlendirme yapan seçeneğe itibar edilerek 6.10.2020 tarihinde davanın reddine karar verilmiştir. Yerel mahkemenin karar tarihi gözetildiğinde, Anayasa Mahkemesi’nin 17.7.2020 tarihinde 2019/40 E-202/40 K. sayılı kararı ile Karayolları Trafik Kanunu’nun 90. maddesinin birinci cümlesinde yer alan “…ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda…” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “…ve genel şartlarda…” ibaresinin ve 92. maddesinin (i) bendinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiş olması nedeniyle zarar ve zarar kapsamının 2918 sayılı KTK.nın ve 6098 sayılı TBK.nın haksız fiile ilişkin hükümlerine ve Yargıtay uygulamalarına göre belirlenmesi gerekmektedir. Zira uygulanması gereken bir kanun hükmünün, hüküm kesinleşmeden önce Anayasa Mahkemesi’nce iptaline karar verilirse, usuli kazanılmış hakka göre değil, Anayasa Mahkemesinin iptal kararından sonra oluşan yeni duruma göre karar verilebilecektir (HGK.nun 21.01.2004 gün, 2004/10-44 E, 19 K. sayılı kararı) Anayasa Mahkemesinin iptal karan sonucu oluşan durumun eldeki maddi anlamda kesinleşmemiş ve derdest olan davaya da uygulanması zorunludur. (HGK.nun 21.3.2012 gün, 2012/20-12 E., 2012/232 K. sayılı kararı) Yargıtay uygulamasına göre değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka ilişkin olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır. Dolayısıyla mahkemece AYM’nin iptal kararı sonrasında verilen 6.10.2020 tarihli kararda bilirkişi raporunda Yargıtay uygulamasına göre hesaplama yapan seçenek yerine, genel şartlara göre hesaplama yapan seçeneğin hükme esas alınması doğru olmayıp 6100 sayılı HMK’nın 363. maddesi gereği kanun yararına bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle Adalet Bakanlığı’nın kanun yararına bozma itirazlarının kabulüyle 6100 sayılı HMK’nin 363. maddesi uyarınca hükmün, hukuki sonuçlarına etkili olmamak kaydı ile KANUN YARARINA BOZULMASINA, bozma kararının bir örneğinin Resmi Gazetede yayınlanmak üzere Adalet Bakanlığı’na gönderilmesine, 25/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)