Ticari aracın kaza yapması durumunda mahrum kalınan kazancın ödenmesi gerekir. Trafik kazasına kusurlu şekilde sebep olan sürücü zararı ödemek zorundadır.
Kime karşı dava açılır ?
Araçta oluşan zararı kusurlu araç sürücüsü veya ruhsat sahibi ödemek zorundadır. Sigorta şirketi sorumlu değildir. Sürücü ve ruhsat sahibine dava açılacaktır.
‘araç mahrumiyetine ilişkin zarar dolaylı zarar olup trafik sigortasının teminatı dışında kalmaktadır.’ YARGITAY 4. Hukuk Dairesi Esas: 2021 / 26464 Karar: 2022 / 11237 Karar Tarihi: 29.09.2022
Zarar nelerden oluşur ?
Ticari aracın kaza yapması durumunda ticari aracın çalışamadığı ve gelir elde edemediği günlerin nasıl tazmin edileceği önemlidir. Okul servisi, ticari ambulans, taksi, minibüs, otobüs, rent a car gibi düzenli gelir elde eden araçların kaza yapması durumunda tamir süresi boyunca serviste geçen kayıp zamanın ödenmesi gerekir.
‘Bir şeyin kısmen hasar görmesi halinde, kullanılamamasından doğacak zararlar sorumlu kişiden talep edilebilir. Motorlu araç zarar görmüş ise aracın kullanım amacına göre araçtan mahrumiyet zararı belirlenmelidir.’ Yargıtay 17. Hukuk Dairesi Esas: 2015/17333, Karar: 2016/3648 sayılı kararı
Mahrum kalınan kazanç nasıl hesaplanır ?
Mahkeme kendisi hesaplama yapamayacaktır bu konuda bir uzman görevlendirerek hesaplama yapması gerekir.
Bir makine mühendisi ve bir mali müşavir görevlendirilmesi gerekir.
- Ticari defterler celp edilmeli
- Vergi kayıtları celp edilmeli
- Aracın günlük kazancı belirlenmeli
- Aracını güzergahında potansiyel yolcu sayısı ve günlük yoğunluk hesaplanmalı
- Halk Otobüslerinde belediyelerden günlük basılan kart sayısı ve yolcu sayısı sorulmalı
- Şehirlerarası otobüslerde kesilen bilet sayılarına bakılmalı
- Taksilerde durakların yoğunluğuna göre yaklaşık gelir hesaplanmalı
- Kiralık araçlarda ortalama kira tutarları
Gelir hesaplandıktan sonra, aşağıdaki giderler çıkarılarak net kazanç hesaplanmalı;
- Şöförün günlük gideri ve maaşı
- 24 saat çalışılıyorsa iki şoför olduğu dikkate alınmalı
- Yakıt gideri hesaplanmalı
- Bakım masrafları
Yukarıdaki araştırmalar yapılacak günlük net kazanç bulunacaktır.
Vergi kayıtları ile gerçek kazancın çelişmesi durumunda ne yapılmalı ?
Ticari araçların gerçekte ne kadar gelir elde ettiği tartışmalı bir konudur. Elde edilen gelirin tamamı faturalandırılmamakta yani vergi dairesine bildirilmemektedir. Bu nedenle gerçekte elde edilen gelirle vergi dairesinde gözüken gelir arasında ciddi bir fark olacaktır. Böyle bir durumda, bilirkişi tarafından hesaplanan ortalama gerçek değerler üzerinden mahrum kalınan kazanç kaybı hesaplanmalıdır.
Aracın pert olması halinde neler istenebilir ?
Trafik kazası neticesinde ticari araç pert olabilir. araç sahibi pert olan aracın yerine yeni bir araç satın almak zorunda kalacak ve bunu ticarete uygun hale getirecektir. gerekli ruhsat ve izinlerin alınması aracın boyanması lastiklerinin mevzuata uygun hale getirilmesi ışıklandırma sisteminin takılması gibi çeşitli masraflar yapılabilir. Kazada kusuru olmayan araç sahibinin cebinden hiçbir sebep yokken böyle bir masraf çıkması kabul edilemez ve bu zararın tazmin edilmesi gerekir. Tüm zararlar belgelendirilmesi ödenen ruhsat harç plaka bedelleri, boya bedeli kaplama bedeli hesaplanarak açılacak bir davada istenmelidir.
‘Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne, dair verilen hükmün süresi içinde, davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; davacının maliki olduğu, dava dışı … ’ın sevk ve idaresindeki ticari taksi ile davalı … A.Ş.’nin maliki olduğu, diğer davalı …’in sevk ve idaresindeki kamyonetin çarpışması neticesinde 26/07/2013 tarihinde meydana gelen trafik kazasında müvekkiline ait aracın pert olduğunu, müvekkilinin aracının pert olması nedeniyle yeni araç aldığını, ancak yeni alınan aracın ticari taksiye uygun hale getirilme aşamaları nedeniyle 12/08/2013 tarihinde trafiğe çıkabildiğini, 17 günlük süre zarfında araç çalışamadığından müvekkilinin şöföre günlük 60,00 TL’den 1.020,00 TL ücret ödediğini, yine aracın çalışamadığı süre boyunca müvekkilinin 300,00 TL.’den toplam 5.100,00 TL kazançtan mahrum kaldığını, müvekkilinin aracının pert olması nedeniyle yeni aldığı aracı sarıya boyatılması için 06/08/2013 tarihinde 1.770,00 TL ödeme yaptığını ve aynı tarihte yeni taksimetre için 413,00 TL ödeme yaptığını,beyanla fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 8.303,00 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili;kazanın meydana gelmesinde müvekkili …’in kusurunun bulunmadığını, davacı tarafın iddialarının gerçeği yansıtmadığını, taleplerinin fahiş olduğunu beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 28.04.2015 tarihli beyan dilekçesi ile davalı tarafın, 17 günlük şoför yevmiye ücreti olarak talep edilen 1.020,00 TL’nin 27.04.2015 tarihinde ödendiğini beyan etmiştir.
Mahkemece, kararda yazılı gerekçelerle ve benimsenen bilirkişi raporuna göre;davanın kısmen konusuz kalması nedeni ile karar verilmesine yer olmadığına, kısmen kabulü ile kısmen reddine,1.020,00 TL şoföre ödenen yevmiye ücretinin konusuz kalması nedeni ile karar verilmesine yer olmadığına,taksimetre bedeli 413,00 TL ve boya bedeli 1.770,00 TL’nin fatura tarihi olan 06/08/2013 tarihinden, çalışma kaybı gideri 1.190,00 TL’nin ise 12/08/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,fazlaya dair talebin reddine,dair verilen karar davalılar vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 225,08 TL kalan onama harcının temyiz eden davalılardan alınmasına, 30/09/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.’ YARGITAY 17. Hukuk Dairesi Esas: 2016 / 19873 Karar: 2019 / 8687 Karar Tarihi: 30.09.2019
Görevli mahkeme hangisidir ?
Görevli mahkeme haksız fiil hükümlerince Asliye Hukuk mahkemesidir.
Faiz oranı nasıl belirlenir ve faiz hangi tarihten itibaren işler ?
Trafik kazası haksız fiil olarak değerlendirir haksız fiillerde faiz haksız fiilin gerçekleştiği yani trafik kazalarında kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren başlar. Uygulanacak faiz oranı ise yasal faizdir. Yasal faiz oranı %9 olarak belirlenmiştir.
‘Mahkemece, kararda yazılı gerekçelerle ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; manevi tazminat yönünde; davacının manevi tazminat talepleri davalı … şirketince karşılanmış olup taraflar ibralaşmış olmakla konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, tarafların beyanları dikkate alınarak, leh ve aleyhlerine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına, maddi tazminat yönünden; davanın kabulü ile 39.326,73 TL tazminatın davalı … AŞ den dava tarihi 20.02.2013 tarihinden itibaren, diğer davalılar … ve … den haksız fiil tarihi olan 03.07.2012 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, dair verilen karar davalı … vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı … vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA’ YARGITAY 17. Hukuk Dairesi Esas: 2016 / 12566 Karar: 2019 / 5575 Karar Tarihi: 06.05.2019
İnternetten nasıl avukat tutarız ?
Instagram Takipte Kal
