COVİD-19 Bulaştırmak cinayet midir? Silahla yaralama kapsamında değerlendirilebilir mi ? Öldürmeye teşebbüs müdür ? Biyolojik silahla işlenen bir cinayet midir?
Sokağa çıkmayın çağrılarıyla boşalan sokaklar film setini andırmakta, bilim kurgu romanları gerçek olmuşcasına toplumsal kaos yaşanmaktadır. Halkın büyük bir kesimi kendini eve kilitlemiş ancak bir kesimi ise yaşanan salgını kötü kurgulanmış bir senaryo olarak nitelendirmektedir.
Salgının kontrol altına alınabilmesi, başkasına bulaşmaması için şüpheli vakalar karantina altında tutulmak zorundadır. Karantina toplum sağlığını ilgilendirdiğinden kişinin rızası aranmaz. Gerektiği zaman zor kullanan devlet ile vatandaşlar arasında sürtüşme kaçınılmazdır. Sosyal medyada sıkça paylaşıldığı üzere umreden gelen yaşlı vatandaşların karantina esnasında polisin üzerine tükürdükleri ‘ben de varsa sana da bulaşsın’ şeklinde davranışları kameralar ile kayıt altına alınmıştır.
Tükürük nedeniyle COVID-19 virüsüne yakalanan polis eğer ölürse, kasten öldürme suçu oluşacak mıdır? COVID-19 bulaştıran katil sayılır mı? COVID-19 yayan cinayetten yargılanır mı?
Türk ceza kanunu 81. maddesinde kasten öldürme ‘Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.’ Şeklinde tanımlanmıştır. 82. maddede ise bu suçun nitelikli halleri sayılmış ‘Yangın, su baskını, tahrip, batırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanmak suretiyle,’ öldürmeyi düzenlemiş, cezasını ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası olarak belirlemiştir.
Bir kişinin adam öldürme suçundan yargılanabilmesi için gerçekten öldürmeye yönelik bir kastının olduğunu şüpheye yer vermeyecek netlikte sabit olması gereklidir. Bu kapsamda öncelikle kişinin Covid-19 virüsü taşıdığını bilmesi ikinci olarak da bu virüsün ölümcül olduğunu idrak etmiş ve bu kapsamda tükürmüş olması gerekmektedir. Buradaki kast o kadar keskindir ki HIV virüsü taşıyan kişinin başkasına enfekte iğne batırması kadar kabul edilemez, affedilemez olması gereklidir.
İçinde bulunduğumuz durumda hiç kimse bu virüsün ölümcül olmadığını savunamaz. Her gün binlerce insanın öldüğü, kazılan mezarların uzaydan dahi görüldüğü vahamette bu virüsü başka bir kişiye bulaştıran kimsenin kasten öldürmeye teşebbüs ettiği kanaatindeyiz.
Bu virüsü bir kişiye bulaştıran birinin kasten öldürmeden yargılanabilmesi için o COVID-19 testi yapılmış olması ve bu testin pozitif çıkmış olması veya kişinin tüm semptomları göstermesine ve kuvvetle muhtemel hasta olmasına rağmen olursa olsun, bulaşırsa bulaşsın, ölürse ölsün davranışıyla bu virüsü bulaştırması, kişinin kasten öldürme niyeti olduğunu göstermektedir.
Hasta olduğu %100 ve tartışmaya yer olmaksızın test sonuçları ile sabit olan veya semptomların tamamını karşılayan bir kişinin sağlıklı bir kişiye bilerek ve isteyerek tükürmesi hastalığı bulaştırması kasten öldürme suçunu eğer kişi iyileşmiş ise öldürmeye teşebbüs suçunu oluşturacaktır.
Belli bir etnik gruba covid-19 bulaştırmak soykırım suçunu oluşturur mu? Kürtlere yönelik COVID-19 virüsünü bulaştırma soykırım mıdır? Alevilere, Suriyelilere, etnik azınlık gruplara karşı COVID-19 bulaştırmak insanlığa karşı suç mudur?
Bir planın icrası suretiyle, milli, etnik, ırki veya dini bir grubun tamamen veya kısmen yok edilmesi soykırım suçunu oluşturur.
Soykırım suçu Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi kapsamında uluslararası bir suç olup, bu suçta zamanaşımı işlemez. Bu suçu işleyen kişi, her ölen insan başına bir kasten öldürme suçundan mahkum olur. Örneğin mahallesi’ndeki Suriyeli göçmenleri istemeyen bir vatandaş, virüsü kaptıktan sonra bu etnik gruba bulaştırılması neticesinde kendisini binlerce yıllık hapis cezası ile karşı karşıya bulabilir.
Karantinayı ihlal etme ile birine corona virüsü bulaştırma suçu arasındaki fark nedir? Karantinaya ihlal eden kişi cinayetten yargılanır mı? Karantinayı ihlal suçunun cezası nedir?
Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma TCK 195. maddesinde düzenlenmiştir.
Madde 195 – (1) Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi, iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Tedbirlere aykırı davranma suçu kişinin karantina altından kaçmaya çalışması, evde gözetim altında tutuluyorken sokağa çıkması şeklinde değerlendirilebilir. Ancak birini öldürmeye teşebbüs, onu öldürmeye yönelik hastalığı bulaştıracak bir eyleme girişmektir. Yani sadece kişinin karantina tedbirini ihlal etmiş olması birini öldürme niyeti olduğu anlamına gelmez ve ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir.
Virüs bulaşması nedeniyle ölen kişinin yakınları tazminat talep edebilir mi? Aylarca tedavi gören kişi maddi-manevi tazminat davası açabilir mi? COVID-19 nedeniyle tazminat mümkün mü? COVID-19 tazminatı kime açılır?
Eğer bir kişinin kasten COVID-19 korona virüsünü bulaştırması nedeniyle enfekte olan kişi hayatını kaybederse geriye kalan yakınları bu virüsü bulaştıran kişiden tazminat talep edebilecektir. Bu tazminatın hesabı vefat eden kişinin yaşı ve aldığı aylık ücret ve destek olduğu kişilerin yaşına göre hesaplanmaktadır. Örneğin bir doktora virüs bulaştırılması halinde doktorun aylık geliri yüksek olduğundan alınacak tazminatta bu oranda yüksek olacaktır. Eğer COVID-19 korona virüsü bulaşan kişi henüz 20’li yaşlarında ve vefat etmiş ise önünde uzun yıllar olacağından hesaplanacak tazminat bakiye ömrünün fazla olması sebebiyle oldukça yüklü bir meblağ ulaşabilir.
Eğer COVID-19 yeni korona virüs nedeni ile akciğerlerinde kalıcı hasar olan ve hayatını eskisi gibi idame edemeyen kişi, kendisine bu virüsü kasten bulaştıran şahıstan maddi ve manevi tazminat talep edebilir. Ancak bunun için öncelikle tam teşekküllü bir devlet hastanesinden veya üniversite hastanesinden akciğerinde veya diğer organlarında kalan hastaların günlük çalışmasını olan etkisinin yüzde olarak maluliyet oranını saptayan heyet raporu alması gereklidir.
Av.Mehmet Mert SEZGEN
Bu yazı işteçanakkale gazetesinde de yayınlanmıştır.
