Hakaret Suçunda Yeni Dönem: Para Cezası ve Ön Ödeme Sistemi

Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinde yapılan değişiklikler, hakaret suçlarına ilişkin yargılama süreçlerini önemli ölçüde değiştirdi. 9. Yargı Paketi ile birlikte sesli, yazılı veya görüntülü iletiyle işlenen hakaret suçları için uzlaştırma yerine ön ödeme sistemi getirildi. İşte yeni düzenlemelerin detayları:

Hakaret Suçu Nedir?

Hakaret suçu, bir kişinin onur, şeref veya saygınlığını zedeleyecek şekilde somut bir fiil veya olgu isnat etmek ya da sövmek suretiyle işlenir. Bu suçun cezaları Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinde düzenlenmiştir ve 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülmüştür.

Yeni Düzenlemeler: Ön Ödeme ve Uzlaştırma Sistemi

1. Önödeme Sistemi

Hakaret suçundan yargılanan kişiler, belirli bir para cezasını 10 gün içinde ödedikleri takdirde dava açılmayacak. Ayrıca, bu cezayı taksitle ödeme imkânı da tanındı. Bu sistem, davaların daha hızlı ve kolay sonuçlanmasını hedefliyor.

2. Uzlaştırma Kapsamından Çıkarılma

Sesli, yazılı veya görüntülü iletiyle yapılan hakaret suçları artık uzlaştırma kapsamından çıkarıldı. Bu tür hakaretlerde uzlaşma mümkün değil, yalnızca ön ödeme uygulanabiliyor.

Sosyal meyda üzerinden birine sövdüğünüz zaman önödeme kurumu sayesinde ceza almadan dosyalar kapanacak.

Sesli Hakaret

Bu tür hakaret, mağdurun duyabileceği şekilde söylenen sözlerle gerçekleşir. Sesli hakaret, birebir diyaloglarda, telefon görüşmelerinde veya bir topluluğa hitaben yapılabilir.

• Telefonla Hakaret: Telefonla arayıp hakaret içerikli ifadeler kullanmak.
  • Örnek: Telefon konuşmasında birine “sen yalancısın!” demek.

Yazılı Hakaret

Bu tür hakaret, yazılı materyallerle (mektup, SMS, e-posta, sosyal medya mesajı) yapılır. Yazılı hakaret daha kolay delillendirilebildiği için sık karşılaşılan bir suç türüdür.

• Mektup ve Mesajla Hakaret: Hakaret içerikli bir mesaj gönderilmesi.
  • Örnek: SMS ile birine “Sen hırsızsın, sana güvenilmez sen bir …” yazmak.
• E-Posta Yoluyla Hakaret: Elektronik posta aracılığıyla bir kişiyi küçük düşürücü ifadeler kullanmak.
  • Örnek: İş yerinde bir çalışana e-posta ile “Sen işini doğru düzgün yapmıyorsun,….”
• Sosyal Medyada Hakaret: Birine doğrudan mesaj atarak ya da onun hakkında sosyal medyada hakaret içerikli yorum yapmak.
  • Örnek: Instagram’da bir kişinin fotoğrafına “Yüzüne bakılacak insan değilsin sen tam bir ….” yazmak.

Görüntülü Hakaret

Görüntülü hakaret, video, fotoğraf veya hareketli içeriklerle yapılan saldırılardır. Bu tür hakaret genellikle sosyal medya veya iletişim uygulamaları aracılığıyla gerçekleştirilir.

• Video İle Hakaret: Birine hakaret içerikli video çekip göndermek veya paylaşmak.
  • Örnek: WhatsApp grubunda bir kişiyle dalga geçerek onu küçük düşüren video göndermek.
• Görsel Montaj İle Hakaret: Mağduru küçük düşürmek amacıyla fotoğraf veya videolarda manipülasyon yapmak.
  • Örnek: Bir kişinin yüzünü uygunsuz bir fotoğrafa montajlayarak sosyal medyada paylaşmak.
• Canlı Yayında Hakaret: Bir yayın sırasında mağduru hedef alarak aşağılayıcı ifadeler kullanmak.
  • Örnek: TikTok veya YouTube canlı yayınında bir kişiyi hedef alıp hakaret içerikli konuşmalar yapmak.

Eski Kuralların Geçerli Olduğu Durumlar

Yeni düzenlemeler yalnızca iletişim araçları üzerinden yapılan hakaretleri kapsıyor. Aşağıdaki durumlarda ise eski kurallar uygulanmaya devam ediyor:

• Yüz Yüze Hakaret: Hakaret kişinin yüzüne karşı doğrudan yapılmışsa, uzlaştırma hükümleri geçerli. Taraflar uzlaşırsa dava sona erebilir.
• Mağdurun Yokluğunda Hakaret: Mağdurun bulunmadığı bir ortamda hakaret suçu işlenirse, bunun cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle paylaşılması gerekiyor.

Yüz Yüze Hakaret

Örnek: Bir pazar yerinde, bir satıcı müşterisine “Sen hırsızsın, paramı eksik verdin!” diye bağırır. Müşteri şikayet ederse dava açılabilir, ancak taraflar uzlaşırsa mahkeme süreci sonlanabilir.

Mağdurun Yokluğunda Hakaret

Örnek: Bir mahalle toplantısında, bir komşu diğer komşusunun olmadığı bir anda, “O kadın kedilerimize zehir koyuyor! tam bir ….” diye konuşur. Eğer bu söylenti en az üç kişiye aktarılmışsa hakaret suçu oluşur. Ancak sadece bir kişiyle paylaşılmışsa ceza uygulanmaz.

Şikâyet Süresi: Sınır 2 Yıl

Hakaret suçları için şikâyet hakkı, fiilin işlendiği tarihten itibaren en fazla 2 yıl içinde kullanılabilir. Bu süre aşıldığında şikâyet hakkı düşer. Mağdurların bu süreyi dikkatle takip etmesi önemlidir.

Sosyal Medya ve Hakaret Suçları

Son yıllarda sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçlarında ciddi bir artış yaşandı. Özellikle sosyal medya kullanıcıları, içerik üreticileri , bu suçların mağduru oluyor. Yeni düzenlemeler, sosyal medyada hakaret davalarının hızlı çözülmesi için tasarlandı. Ancak mağdurların zararlarının tam anlamıyla giderilememesi eleştirilere neden oluyor.

Uzlaştırmacı Olma Şartları Değişti

Uzlaştırmacı olmak için artık hukuk fakültesi mezunu olma şartı getirildi. Uzlaştırmacılar, Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen listelerden görevlendirilecek. Bu değişiklik, uzlaşma süreçlerinin daha profesyonel şekilde yürütülmesini amaçlıyor.

Uzlaşmanın Sonuçları

• Uzlaşma Sağlanırsa: Sanık edimini yerine getirirse dava düşer. Edimler ileri bir tarihe bırakılırsa veya taksitlendirilirse dava durur ve zaman aşımı işlemeye devam etmez.
• Uzlaşma Başarısız Olursa: Mahkeme, davaya kaldığı yerden devam eder.

Sonuç: Hakaret Suçunda Hızlı ve Tartışmalı Bir Dönem

Yeni düzenlemeler, yargılama süreçlerini hızlandırmayı ve sistemin yükünü hafifletmeyi hedefliyor. Ancak mağdur haklarının tam olarak korunup korunmadığı, bu süreçlerin uzun vadede nasıl sonuçlanacağı gibi sorular tartışılmaya devam ediyor.

Hakaret davaları ve yeni düzenlemeler hakkında bilgi sahibi olmak, yasal haklarınızı koruma yolunda büyük önem taşıyor. Bu tür durumlarda hukuki destek almayı unutmayın!

Hakaret Suçu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Hakaret suçu nedir?

Hakaret suçu, bir kişinin onur, şeref veya saygınlığını zedeleyecek şekilde yapılan sözlü, yazılı ya da görüntülü saldırıları ifade eder. Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesine göre, bu suç için 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülmüştür.

2. Hakaret suçu nasıl ispatlanır?

Hakaretin ispatı için tanık ifadeleri, ses veya görüntü kayıtları gibi deliller kullanılabilir. Özellikle sosyal medyada yazılı veya görüntülü iletiyle yapılan hakaretlerde bu tür deliller önemlidir.

3. Hakaret suçu için şikâyet süresi nedir?

Hakaret suçunda şikâyet hakkı, fiilin işlendiği tarihten itibaren 2 yıl ile sınırlıdır. Bu süre aşıldığında şikâyet hakkı düşer.

4. Hakaret suçu uzlaştırma kapsamından çıkarıldı mı?

Evet, sesli, yazılı veya görüntülü iletiyle işlenen hakaret suçları, 9. Yargı Paketi ile birlikte uzlaştırma kapsamından çıkarılmıştır. Bu tür suçlar artık ön ödeme sistemiyle çözümlenebilir.

5. Hakaret suçu için ön ödeme nedir?

Ön ödeme, hakaret suçu işlediği iddia edilen kişinin belirli bir para cezasını 10 gün içinde ödemesi durumunda dava açılmamasını sağlayan bir sistemdir. Ödeme taksitle de yapılabilir.

6. Yüz yüze hakaret uzlaştırma kapsamına giriyor mu?

Evet, bir kişinin yüzüne karşı doğrudan yapılan hakaret suçları için eski uzlaştırma hükümleri geçerlidir. Taraflar arasında uzlaşma sağlanabilir.

7. Sosyal medyada hakaret suçu nasıl değerlendirilir?

Sosyal medya üzerinden yapılan hakaretler, genellikle sesli, yazılı veya görüntülü ileti yoluyla işlendiği için ön ödeme kapsamına girer ve uzlaştırma yapılmaz.

8. Hakaret suçu için ceza ne kadar?

Hakaret suçu işleyen kişiler, 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ile karşı karşıya kalabilir. Cezanın türü ve miktarı, suçun işleniş biçimine bağlıdır.

9. Hakaret suçunda tazminat davası açılabilir mi?

Uzlaşma sağlanması halinde, uzlaşma anında tespit edilemeyen veya daha sonra ortaya çıkan zararlar hariç, tazminat davası açılamaz.

10. Hakaret suçunda şikâyet geri alınabilir mi?

Evet, hakaret suçları genellikle şikâyete bağlı olduğu için, mağdur şikâyetini geri alabilir. Ancak geri alınan şikâyetle dava süreci durdurulur.

11. Hakaret suçunda deliller nasıl toplanır?

Deliller, olayın gerçekleştiği anda kayıt altına alınmalı ve güvenilir kaynaklarla desteklenmelidir. Sosyal medya hakaretlerinde ekran görüntüleri ve yazılı mesajlar önemli bir kanıt olarak sunulabilir.

12. Hakaret suçu ile ilgili avukat tutmak zorunlu mu?

Hakaret suçlarında avukat tutmak zorunlu değildir, ancak hukuki süreçlerin karmaşıklığı nedeniyle bir avukatın desteği alınması önerilir.

KAYNAK: