Mücavir alan yapı inşa etmenin suç olup olmadığı sıklıkla sorulmaktadır.
Mücavir alan nedir?
Mücavir alanlar, belediye sınırları dışındaki alanlardır ancak belediyeler tarafından imar mevzuatı hükümlerince denetlenirler. Bu uygulamanın amacı, belediyenin yakın çevresindeki imar faaliyetlerini takip etmesi ve plansız yapılaşmayı önlemektir.
Öncelikle suç tanımına bakmak gerekir.
İmar Kirliliği suçu TCK184. Maddede düzenlenmiştir.
‘Yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır’
Suçun unsuru yukarıdaki şekilde belirtilmiştir.
Ancak maddenin devamında kanun bazı detaylara yer vermiştir.
TCK 184/4 madde imar kirliliği suçunun hangi bölgelerde oluşabileceğini belirtir.
‘Üçüncü fıkra hariç, bu madde hükümleri ancak belediye sınırları içinde veya özel
imar rejimine tabi yerlerde uygulanır.’
Kanunun koyduğu istisnaya baktığımızda, her kaçak yapı inşa etmenin imar kirliliğine neden olma suçuna sebebiyet vermediğini görürüz.
İmar kirliliği suçunda dikkat edilmesi gerekenler
- Yapının nereye inşa edildiği,
- Ruhsat başvuru olup olmadığı,
- Ruhsat başvurusu varsa eksik evrakların tamamlanması istenilip istenilmediği,
- Proje çizilip çizilmediği
- Yapı kayıt belgesi alınıp alınmadığı
- Ne zaman inşaata başlandığı,
- Ne zaman tamamladığı,
- İnşaatın başladığı tarihteki imar durumunun ne olduğu
Önemlidir.
İmar durumunun mahkemece tarih aralıklarını da içerir şekilde araştırılması gerekir.
Eğer hakkınızda imar kirliliğine neden olma suçundan dava açılmışsa, dava konusu taşınmazın hangi imar bölgesinde kaldığı araştırılmalıdır. Mücavir alanlarda yapılan yapılar Yargıtay kararlarına göre İmar Kirliliğine neden olma suçunu oluşturmaz. Yapının mücavir alanda kalıp kalmadığı araştırılmalı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı mahkemece celp edilmeli, yapının imar planı içinde mi dışında mı kaldığı araştırılmalıdır.
Suç oluşmaması yapıyı kaçak yapı vasfından çıkarmayacaktır. Yapı hakkında idari para cezası düzenlenebilir ve yıkım kararı verilebilir. Yazıda belirtilen emsal kararlar ile desteklenen husus Türk Ceza Kanunu bakımından suç oluşmayacağı yönündedir. Mücavir alana inşa edilen kaçak yapıdan dolayı beraat etmek mümkün görünmektedir.
Detaylı bilgiler emsal kararlarda mevcuttur;
YARGITAY 4. Ceza Dairesi Esas No: 2020/5742 Karar No: 2021/6959 Karar Tarihi: 01.03.2021
” TCK’nın 184/4. maddesi uyarınca özel imar rejimine tabi yerlerden olmadığı, mücavir alan içerisinde yer aldığının bildirilmesi karşısında; dava konusu yere ilişkin olarak mahallinde teknik bilirkişiler marifetiyle yeniden keşif yapılarak, suç tarihinin kesin olarak tespiti ile imar kirliliğine konu taşınmazın belediye sınırları içinde ve mücavir alan içerisinde kalıp kalmadığı,…. gözetilmeden, yetersiz bilirkişi raporuna dayanarak eksik araştırma ile hüküm kurulması isabetsizdir. “
Mücavir alana ev yapılabilir mi ?
Mücavir alanların yapılaşma konusunda belediye tarafından belirli kısıtlamalar ve sınırlamalar getirilmiş olabilir. Bu alanların belediye tarafından belirli amaçlar için korunması planlanmış olabilir ve ev yapımına izin verilmeyebilir. Ancak, bazı mücavir alanların belediye tarafından imarlı hale getirilmesi veya önceki yapılaşma sınırlamalarının gevşetilmesi mümkün olabilir. Bu durumların tespit edilmesi ve belediye tarafından verilen izinlerin alınması gerekmektedir.
YARGITAY
4. CEZA DAİRESİ
Esas Numarası: 2021/20991
Karar Numarası: 2021/18195
Karar Tarihi: 07.06.2021
KARAR
Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, başvurunun süresi ve kararın niteliği ile suç tarihine göre, dosya görüşüldü:
Temyiz isteğinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi.
Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler ve gerekçe içeriğine göre yapılan incelemede, başkaca nedenler yerinde görülmemiştir;
Ancak;
1) TCK’nın 184/4. maddesi ”3. fıkra hariç, bu madde hükümleri ancak belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi yerlerde uygulanır” hükmü uyarınca mücavir alanda anılan maddenin birinci fıkrasının uygulanmaması nedeniyle, suça konu yapının suç tarihinde belediye sınırları içinde kalıp kalmadığı ve özel imar rejimine tabi yerlerden olup olmadığı kuşkuya yer vermeyecek şekilde saptanarak, mücavir alanda kaldığı takdirde atılı suçun oluşmayacağı gözetilmeden eksik araştırma ile hüküm kurulması,
2) Suça konu taşınmazın belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi olan yerlerde olduğunun anlaşılması halinde, hükümden sonra 18 Mayıs 2018 tarihinde 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 7143 sayılı Kanun’un 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenen geçici 16. maddesi uyarınca sanığın hukuki durumunun yeniden değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması,
Bozmayı gerektirmiş, sanık …’in temyiz nedenleri yerinde görüldüğünden, tebliğnameye uygun olarak, HÜKMÜN BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın esas/ hüküm mahkemesine gönderilmesine, 07/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
YARGITAY 4. Ceza Dairesi Esas No: 2021/30822 Karar No: 2021/28229 Karar Tarihi: 01.12.2021
ÖZET: TCK’nın ilgili maddesi uyarınca imar kirliliğine neden olma suçunun oluşabilmesi için taşınmazın belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi olması gerektiği, ilgili Belediye Başkanlığının …/…/… tarihli müzekkere cevabına göre suça konu yerin “imar planı dışında” olduğunun belirtilmesi karşısında, mücavir alanda suçun oluşmayacağı gözetilmeksizin, sanığın atılı suçtan beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi Kanuna aykırı, sanık … ve müdafisi ile … vekilinin temyiz nedenleri yerinde görülmekle, tebliğnameye uygun olarak, sair yönleri incelenmeksizin hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
‘TCK’nın 184/4 üncü maddesinin; “Üçüncü fıkra hariç, bu madde hükümleri ancak belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi yerlerde uygulanır” hükmü uyarınca mücavir alanda anılan maddenin 1 inci fıkrasının uygulanamaması nedeniyle, suça konu yapının belediye mücavir alanında kalıp kalmadığı kuşkuya yer vermeyecek biçimde saptanıp, mücavir alanda kaldığı belirlendiği takdirde atılı suçun oluşmayacağı da gözetilerek sanık hakkında karar verilmesi gerekirken, eksik soruşturmayla hüküm kurulması,’ YARGITAY 4. CEZA DAİRESİ Esas Numarası: 2010/11781 Karar Numarası: 2012/18453 Karar Tarihi: 25.09.2012
‘sanığın hangi tarihte inşaatı tamamladığı araştırılıp, mücavir alanda imar kirliliğine neden olma suçunun oluşmayacağı gözetilerek suça konu taşınmazın yapımının tamamlandığı tarihte mücavir alanda kalıp kalmadığı ve özel imar rejimine tabi olup olmadığının, kuşkuya yer vermeyecek biçimde saptanması ve sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin gözetilmemesi,’ YARGITAY 4. CEZA DAİRESİ Esas Numarası: 2013/22310 Karar Numarası: 2014/28807 Karar Tarihi: 15.10.2014
