Bir Yapıdan Dolayı İkinci Kez Ceza Kesilebilir Mi?
İmar Kanunu’na göre, ruhsatsız veya mevzuata aykırı bir inşaat yapıldığında, belediye veya ilgili idare tarafından para cezası uygulanabilir. Ancak burada kritik bir soru ortaya çıkıyor: Aynı yapı için birden fazla para cezası kesilebilir mi? Yani, “tekerrür” (tekrar eden ihlal) hükmü geçerli midir?
Bu konuda net bir düzenleme bulunmadığından, uygulamada farklı yorumlar ortaya çıkabilmektedir. Ancak, Danıştay kararları ve idarenin genel uygulamaları göz önüne alındığında, belirli koşulların sağlanması halinde ikinci bir cezanın kesilmesi mümkün olabilmektedir.
Tekerrür Hükmü Nedir?
Hukukta “tekerrür”, aynı ihlalin belirli bir süre içinde tekrar edilmesi durumunda daha ağır bir yaptırım uygulanması anlamına gelir. İmar Kanunu’nun 42. maddesi, imara aykırı yapılaşmalarda idari para cezası öngörse de, bu cezanın tekrar uygulanmasına dair açık bir hüküm içermemektedir.
Ancak, yargı kararları ve idarenin uygulamaları, ruhsatsız bir yapının inşasının devam etmesi durumunda ikinci bir cezanın uygulanabileceğini göstermektedir. Burada önemli olan nokta, ihlalin ilk cezanın ardından da sürdürülüp sürdürülmediğinin belirlenmesidir.
Para Cezası ve Tekrar Uygulanması
Bir yapı ruhsatsız olarak yapılıyorsa ve bu tespit edilirse, belediye veya ilgili idare tarafından idari para cezası uygulanır. Ancak ilk ceza verildikten sonra inşaatın devam etmesi durumunda ne olur?
✔ İlk cezanın ardından inşaata devam edilirse, idare tarafından ikinci bir ceza kesilebilir.
✔ Danıştay Kararlarına göre, ikinci bir cezanın uygulanabilmesi için yeni bir hukuka aykırılığın tespit edilmesi gerekir.
✔ Cezanın artırılması için tekerrür hükümleri açıkça düzenlenmelidir.
Bu noktada şu hususlara dikkat edilmesi gerekir:
- İlk cezanın hangi fiile verildiği: Eğer ilk ceza ruhsatsız bir yapının inşa edilmesi nedeniyle kesilmişse, bu cezanın ardından inşaatın devam etmesi durumunda yeni bir ihlal doğmuş olacaktır.
- İkinci ceza için yeni bir tespit yapılması gerekliliği: Eğer idare, ilk cezanın ardından yeni bir inceleme yaparak inşaatın devam ettiğini tespit ederse, yeni bir ceza kesilebilir.
- İhlalin devam edip etmediği: Eğer yapı sahipleri ilk cezanın ardından inşaat faaliyetlerini durdurmuşsa, yeni bir cezanın uygulanması söz konusu olmaz.
Bazı durumlarda idareler, inşaatın sürmesi nedeniyle ikinci kez ceza verebilir. Ancak bu cezaların hukuka uygun olabilmesi için, ilk verilen cezanın kapsamı ve inşaatın hangi aşamada olduğu dikkate alınmalıdır.
Sonuç ve Öneriler Nelerdir?
- İmar para cezalarında tekerrür uygulanabilir mi? Bu sorunun yanıtı, yapının mevcut durumu ve ilk cezanın ardından yapılan işlemlerle ilgilidir. Eğer ilk cezanın ardından inşaata devam ediliyorsa, idare ikinci bir ceza kesebilir. Ancak bu cezanın hukuka uygun olması için, yeni bir hukuka aykırılığın açıkça tespit edilmesi gerekmektedir.
- Ruhsatsız inşaat devam ediyorsa, idarenin yeni bir tespit yaparak tekrar ceza kesmesi mümkündür. Ancak, cezanın artırılması için ilgili mevzuatta açık bir düzenleme olması gerekmektedir.
- Vatandaşlar ne yapmalı? Eğer bir yapıya ikinci kez para cezası kesildiyse, ilgili idarenin gerekçesi dikkatlice incelenmelidir. Hukuka aykırı bir işlem olup olmadığı konusunda hukuki destek almak faydalı olabilir.
- Tereddüt yaşayan vatandaşlar, ilgili belediye veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerinden detaylı bilgi almalıdır.
Bu makalede benzer bir olay başınıza geldiyse mutlaka imar hukuku alanında çalışan iyi bir avukat ile çalışmanızı tavsiye ederiz.
