Haksız Fiil Nedir? Haksız Fiil Örnekleri ve Tazminat

Haksız Fiil Nedir ?

Haksız fiil, bir kişinin başkasına zarar verdiği ve bu zararın hukuk kurallarına aykırı olduğu durumları ifade eder. Bu, bilerek veya dikkatsizce yapılan bir hareket sonucunda olabilir.

Haksız fiilin oluşması için birkaç şeyin bir araya gelmesi gereklidir. Öncelikle, zarara neden olan bir hareketin olması lazım. Sonrasında, bu hareketin hukuk kurallarına aykırı olması gerekiyor. Yani, bir kişi hukuka aykırı bir şekilde başka birine zarar verirse, bu haksız fiil olur. Ayrıca, bu hareketin bir zarara yol açması ve hareket ile zarar arasında bir bağlantının olması gerekiyor.

Haksız fiil sonucunda zarar gören kişi, zararını gidermek için genellikle tazminat talep edebilir. Bu tazminat, genellikle zararın giderilmesi veya zararın karşılanması için ödenir.

1. Fiziksel Saldırı: Bir kişi, başka birine fiziksel olarak zarar verirse, bu bir haksız fiil olabilir. Bu durum, bir kişinin başkasını vurması, tekmelemesi veya yaralaması gibi durumları içerebilir.
2. Mülkiyetin Zarara Uğratılması: Bir kişinin, başkasının mülkiyetine zarar vermesi de bir haksız fiil olabilir. Bu durum, bir kişinin başkasının arabasına zarar vermesi, evine zarar vermesi veya eşyalarını çalması gibi durumları içerebilir.
3. İtibarın Zarar Görmesi: Bir kişinin, başkasının itibarına zarar vermesi, genellikle bir haksız fiil olarak kabul edilir. Bu durum, bir kişinin başkası hakkında yalan söylemesi veya başkasını haksız yere suçlaması gibi durumları içerebilir.
4. Kişilik Haklarının İhlali: Bir kişinin, başkasının kişilik haklarını ihlal etmesi, bir haksız fiil olabilir. Bu durum, bir kişinin başkasının özel hayatına müdahale etmesi, başkasının özel bilgilerini ifşa etmesi veya başkasının imajını izinsiz kullanması gibi durumları içerebilir.
5. Tazminatsız İşten Çıkarma: İşveren tarafından işçinin haksız yere ve tazminatsız olarak işten çıkarılması da bir haksız fiil örneği olarak görülebilir.
6. Trafik Kazaları: Bir kişinin dikkatsiz veya ihmalci davranışı sonucu bir trafik kazasına sebep olması, bir haksız fiil olarak kabul edilir. Örneğin, bir sürücü hız limitini aşarsa veya trafik kurallarına uymazsa ve bu durum bir kazaya yol açarsa, bu bir haksız fiildir. Bu durumda, kaza sonucu zarar gören kişilere (diğer sürücüler, yayalar, bisikletliler vb.) maddi veya manevi zararlar tazmin edilebilir. Haksız fiilin sonucunda meydana gelen zararın tazminatı, genellikle zarar veren kişinin sorumluluğuna bağlıdır. Bu, genellikle zararın boyutuna, zarar veren kişinin kusur derecesine ve zararın sonuçlarına bağlıdır.
7. İş Kazaları: İş kazaları, çalışanların iş yerindeki güvenlik önlemlerinin yetersizliği veya dikkatsizlik sonucunda meydana gelen kazalardır.
8. İzinsiz Eşya Kullanma: Bir kişi, başka bir kişinin eşyasını izinsiz kullanırsa, bu bir haksız fiil olabilir. Bu durum, bir kişinin başkasının arabasını çalması veya başkasının bilgisayarını izinsiz kullanması gibi durumları içerebilir.
9. Sözleşme İhlali: Bir kişinin, başkasıyla yaptığı bir sözleşmeyi ihlal etmesi, bir haksız fiil olabilir. Örneğin, bir kiracı, kiraladığı evi sözleşmeye aykırı bir şekilde alt kiraya verirse, bu bir haksız fiil olabilir.
10. İzin Verilmeyen Giriş: Bir kişinin, başkasının mülkiyetine izinsiz girmesi de bir haksız fiil olabilir. Bu durum, bir kişinin başkasının evine veya arazisine izinsiz girmesi gibi durumları içerebilir.
11. Tüketici Haklarının İhlali: Bir işletme, bir tüketicinin haklarını ihlal ederse, bu bir haksız fiil olabilir. Örneğin, bir işletme, bir tüketicinin geri ödeme veya değişim hakkını reddederse veya tüketicilere yanıltıcı bilgiler verirse, bu bir haksız fiil olabilir.

Açılabilecek Davalar Maddi ve Manevi Tazminat Davaları

1. Fiziksel Saldırı

Fiziksel saldırıya uğrayan bir kişi, saldırganın kendisine bedensel zarar vermesi nedeniyle tazminat talep edebilir. Bu durumda, öncelikle saldırıyı belgelemek önemlidir. Bu, doktor raporları, polis raporları ve tanık ifadeleri gibi kanıtlarla yapılabilir. Ardından, bir avukat aracılığıyla tazminat davası açılabilir. Zararın boyutuna ve saldırganın kusur derecesine bağlı olarak, maddi ve/veya manevi tazminat alınabilir.

Fiziksel saldırı aynı zamanda kasten yaralama suçuna da sebebiyet verebilir. Kasten yaralama sonucu kişinin yüzünde sabit iz kalması ayrıca tazminat sebebidir.

Silahlı saldırı, bıçaklama sonucu kişi ölmüş veya sakat kalmışsa ayrıca detaylı tazminat hesaplanacaktır. Ceza davası ve hukuk davası olarak iki ayrı yargı süreci işletilecektir.

2. Mülkiyetin Zarara Uğratılması

Bir kişinin mülkiyetine verilen zararlar da tazminat kapsamında olabilir. Örneğin, birisi arabanıza zarar vermişse, zararın boyutunu belgelemek ve bu zararın haksız fiil sonucunda meydana geldiğini kanıtlamak önemlidir. Zararı belgelemek için tamir faturası veya bir değerlendirme raporu kullanılabilir. Ardından, bir hukuk uzmanıyla görüşerek maddi tazminat davası açılabilir.

Araba zararlarında tamir süresince kişi araçtan mahrum kalacaktır. Araçtan mahrum kalınması başka bir kiralık araç tutmayı gerektirebilir. Kiralık araç faturası koyarak ayrıca tazminat talep edilebilir.

Araç ticari ise kazanç kaybı olacaktır. Çalışamayan bir ticari taksi ortalama günlük 100 dolar ile 250 arasında bir zarara yol açar. Türk Lirası değer değişken olduğundan örneği dolar üzerinden vermek zorunda kaldık.

Araç değer kaybı zararı unutulmamalıdır. Sigorta şirketleri değer kaybını her zaman eksiksiz ödemez. Düzgün bir hesapla ek dava açmak gerekir. Tahkim davası karmaşık bir süreçtir.

3. İtibarın Zarar Görmesi

Bir kişi hakkında yapılan yanıltıcı veya yalan ifadeler, kişinin itibarını zarar verebilir. Bu durumda, zarar gören kişi, ifadelerin yanıltıcı olduğunu ve itibarını olumsuz etkilediğini kanıtlamalıdır. Bu genellikle yazılı ifadeler, sosyal medya gönderileri veya tanık ifadeleri gibi kanıtlarla yapılır. Bu tür bir durumda, manevi tazminat talep edilebilir.

Manevi tazminat tutarı kişinin mesleğine ve itibarın ne boyutta zarar gördüğüne göre değişecektir. Bir iş adamının toplantısı yanlış yorumlanarak aldatıldığı şeklinde haber yapılması, sosyal medya paylaşımında bulunulması başlı başına bir tazminat sebebidir. Bu işadamı yalan haber sebebiyle eşinden ayrılmak durumunda kalmış ise zarar daha da artar. Manevi tazminatın yüksekten verilmesi gerekir.

4. Kişilik Haklarının İhlali

Bir kişinin kişilik haklarının ihlal edilmesi, genellikle manevi tazminat talebi için geçerli bir sebep olabilir. Örneğin, bir kişi özel hayatınızı izinsiz olarak ifşa etmişse, bu bir kişilik hakkı ihlalidir. Bu tür bir durumda, ihlalin belgelenmesi ve ihlalin kişinin özel hayatını olumsuz etkilediğini gösteren kanıtlar gereklidir. Tazminat hukukunda uzman bir avukat ile çalışmanızı tavsiye ederiz.

İki kişi arasındaki ses kaydının ifşa edilmesi özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturacağı gibi aynı zamanda manevi tazminat davası açılması için bir gerekçe de olabilir.

5. Tazminatsız İşten Çıkarma

İşverenin işçiyi haksız yere ve tazminatsız olarak işten çıkarması, maddi tazminat talep etme hakkını doğurabilir. İşçi, işten çıkarılma nedenlerini, işe başlama ve çıkış tarihlerini belgeleyerek ve gerektiğinde tanık ifadelerini kullanarak bir tazminat davası açabilir.

Dava iş mahkemesinde açılacaktır. İşçinin haksız yere işten çıkarılması önemlidir. İşçi hırsızlık yapmış, kavga çıkarmış ise işveren sözleşmenin feshinde haklıdır.

6. Trafik Kazaları

Trafik kazaları sonucu zarar gören kişiler, maddi ve manevi tazminat talep edebilirler. Bu durumda, kazanın meydana gelme şeklini, zararın boyutunu ve kazaya sebep olan kişinin kusur derecesini belgelemek önemlidir. Polis raporları, doktor raporları ve hasar değerlendirme raporları bu süreçte önemli kanıtlar olabilir. Tüm bu kanıtlar toplandıktan sonra, trafik kazasından kaynaklı tazminat davalarında uzman bir avukat ile görüşerek tazminat davası açılabilir.

Trafik kazalarında araştırılması gereken hususları kabaca belirtmek gerekirse;

• Kaza Yeri ve Koşulları: Kazanın meydana geldiği yer, hava koşulları, yol durumu ve trafik işaretleri gibi koşullar, kazanın neden ve nasıl meydana geldiğini anlamak için önemlidir. Kaza yerini gören kamera kayıtları araştırılır.
• Sürücülerin ve Araçların Durumu: Sürücülerin ehliyet durumu, araçların bakım ve çalışma durumu, sürücülerin kazadan önce ve kazanın meydana geldiği sırada ne yaptıkları ve ne durumda oldukları (örneğin, alkol veya uyuşturucu kullanıp kullanmadıkları) incelenir.
• Kusur Durumu: Her iki sürücünün de eylemleri ve kararları, kazanın oluşmasında kusurlu olup olmadıklarını belirlemek için incelenir. Kusurun belirlenmesi, tazminatın nasıl dağıtılacağını belirler.
• Zararın Boyutu: Kazada yaralananların ve hayatını kaybedenlerin sayısı, zararların boyutunu belirlemek için önemlidir. Bunun yanı sıra, maddi hasarın miktarı, tıbbi tedavi masrafları ve diğer ilgili maliyetler de göz önünde bulundurulur. Sakat kalan kişilerin iyileşmesi beklenir. Sakatlık oranları araştırılır.
• Tanıklar ve Deliller: Kazada bulunan ve olayı gören tanıkların ifadeleri, kazanın nasıl gerçekleştiğini belirlemek için önemli olabilir. Ayrıca, kazayla ilgili fotoğraflar, video kayıtları ve diğer fiziksel deliller de değerlendirilir.

7. İş Kazaları

İş kazası sonucu yaralanan, sakat kalan, vefat eden kişinin yakınları tazminat alabilir. Mahkeme tazminat davası üzerine bazı araştırmalar yapacaktır.

• İş Güvenliği Önlemleri: İş yerindeki güvenlik önlemleri incelenir. İşverenin iş sağlığı ve güvenliği kurallarını uygulayıp uygulamadığı, işçilere yeterli eğitim verip vermediği ve iş yerindeki riskleri yönetmek için gerekli önlemleri alıp almadığı araştırılır.
• Kusur Durumu: İş kazasının meydana gelmesindeki kusurlu davranışlar belirlenir. İşverenin, çalışanların veya diğer ilgili tarafların kusurlu olup olmadığı değerlendirilir.
• Zararın Boyutu: İş kazasında meydana gelen bedensel yaralanmaların ve maddi zararların boyutu değerlendirilir. Yaralanmanın ciddiyeti, tedavi masrafları, iş kaybı ve diğer zararlar dikkate alınır.
• Tıbbi Raporlar ve Tanıklar: Yaralanan işçilerin tıbbi raporları ve sağlık uzmanlarının ifadeleri önemli kanıtlar olarak değerlendirilir. Ayrıca, kazayı gören tanıkların ifadeleri de incelenir.