Polis Durdurduğu Kişiye Kimlik Sorabilir Ama Kendisi Kimlik Göstermek Zorunda Mıdır?
Polisin vatandaşları sıklıkla durdurduğu ve kimlik sorduğunu görmekteyiz. Hatta bu durum kimliğini vermek istemeyen vatandaşlarla polis arasında bir tartışma bazen arbede haline dönebiliyor.
Polisin Kimlik Kontrol Yetkisi ve Amacı
Polis memurları, toplum güvenliğini sağlama, suçları önleme ve yasaların uygulanmasını sağlama adına kimlik kontrol yetkisine sahiptir. Bu yetki, belirli bir kişinin kimliğinin doğrulanması, suç işleme ihtimali bulunan bir kişinin tespiti veya bir suçun soruşturulması sürecinde kullanılabilir.
Polis kimlik sormadan karşısındaki kişinin aranan bir canlı bomba mı, firari bir suçlu mu yoksa masum bir vatandaş mı olup olmadığını bilemez.
Kimlik Sorma Tartışmasında Ne Yapmak Gerekir?
Bursa’da yaşanan bir arbedenin görüntüsü Youtube videosuna konu oldu.
Polise büyük saygısızlık ve itmek.
Olayda polis kimlik sormasına rağmen karşıdaki vatandaş polise kimlik soruyor. Vatandaş kimliği vermediği gibi şahsın kardeşi olay yerine gelip polislere saldırıyor.
Polise Kimlik Sorma Hakkımız Var Mı?
POLİS VAZİFE VE SALȂHİYET KANUNU 4/A maddesi bu konuyu düzenlemiştir.
“Polis, görevini yerine getirirken, kendisinin polis olduğunu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra, kişilere kimliğini sorabilir. Bu kişilere kimliğini ispatlamaları hususunda gerekli kolaylık gösterilir.“
Önce Polis Kimlik Göstermek Zorundadır.
Kanuna göre polis önce kendisinin polis olduğu belgeyi gösterip ondan sonra karşı tarafa kimliğini sorabilir.
Üniforma olması polisin kimlik göstermeyeceği anlamına gelmez. Kanun yoruma açık değildir. Mevzuat ne diyorsa uygulanması gerekir. Aksi halde polis soruşturma geçirebilir.
Polisi İten ve Direnen Şahsın Hukuki Sorumluluğu Nedir?
Cebir, polise karşı fiziki güç kullanılmasıdır. Polisi itmek cebir kullanmak kapsamında değerlendirilebilir. Görev yapan memura acı verecek boyutta fiziksel temasta bulunmak, itmek çekmek, vurur gibi ittirmek cebir kullanmak kapsamına girer ve polis gözle görünür şekilde darbe ve yara almasa dahi görevi yaptırmamak için direnme suçu oluşur.
“Cebrin sınırı, kasten yaralama suçunun temel şekli veya daha az cezayı gerektiren hâli kapsamında olmalıdır. Somut olay incelendiğinde; sanığın görevlilere karşı ne şekilde direndiği ve görevi yaptırmamak için direnme suçunun unsuru olan cebir ve/veya tehdit eyleminin olayda ne şekilde gerçekleştiği belirtilip buna ilişkin deliller açıkça tartışılmadan, “olay yerinde zabıta görevlilerine mukavemet ederek” şeklindeki soyut bir anlatımla yetinilerek, sanık hakkında mahkumiyetine karar verilmesi isabetsizdir. Hüküm bozulmuştur.” YARGITAY 23. Ceza Dairesi Esas: 2015 / 15028 Karar: 2015 / 6439 Karar Tarihi: 11.11.2015
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu Cezası Nedir?
Türk Ceza Kanunu 265.maddede suçun temel cezası aşağıdaki gibidir;
“Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.“
Kamu görevlisi olan polise direnme suçu, polisin görevini yapmasını engellemek amacıyla cebir veya tehdidin göreve başlamadan, başlandığı sırada veya görevin icra edildiği sırada kullanılması halinde oluşur. Görevin yapılmasından sonra gerçekleşen cebir veya tehdit, 265. maddeye uyan bir suç değildir. Bunun yerine, eylemin niteliğine bağlı olarak kasten yaralama (madde 86) veya tehdit (madde 106) suçunu oluşturur.
Hangi Mahkeme Görevlidir?
Asliye Ceza Mahkemesi bu suçta görevlidir.
Şikayete Tabi Midir?
Görevi yaptırmamak için direnme şikayete bağlı değildir.
Yaralama Sonucu Yaşamı Tehlikeye Sokan Durum Oluşması
Kasten yaralama sonucu polis memurunun hayati tehlikesi olduysa fail ayrıca yaralama suçundan da cezalandırılır.
S: Polisler neden kimlik gösterir?
C: Polisler, yürüttükleri resmi görevleri sırasında vatandaşlara güven ve güvenlik sağlama amacıyla kimliklerini göstermek zorundadır.
S: Polisler kimliklerini nasıl gösterir?
C: Polisler, genellikle kimliklerini bir kimlik kartı veya rozet aracılığıyla gösterir. Kimlik kartı, polisin adını, rütbesini ve fotoğrafını içeren resmi bir belgedir.
S: Polisler kimliklerini istemeden önce ne yapmalıyım?
C: Polis, yasal bir yetkiyle kimlik gösterme isteğinde bulunmadan önce genellikle kendisini tanıtacaktır. Eğer bir polis size yaklaşıyorsa ve kimliğini gösterme isteğinde bulunmadan önce kendini tanıtmazsa, kimlik gösterme talebini sorabilirsiniz.
S: Polisin kimlik gösterme talebini nasıl doğrulayabilirim?
C: Polis kimliğini gösterdiğinde, kartını dikkatlice inceleyin. Kimlik kartında polisin adı, fotoğrafı ve rütbesi olmalıdır. Ayrıca, rozetin de polis teşkilatının sembollerini ve tanınabilir özelliklerini taşıması gerekir.
S: Polis kimliğini göstermeyi reddedebilir mi?
C: Polisler, yasal bir yetkiye dayanarak kimlik gösterme isteğinde bulunduğunda, genellikle kimliklerini göstermek zorundadır. Ancak, bazı durumlarda kimlik göstermeyi reddedebilirler, özellikle güvenlik veya operasyonel nedenlerle. Ancak bu çok istisnai bir durumdur. Asayiş ekipleri kimlik göstermek zorundadır.
S: Polisin kimlik gösterme isteğini ihlal edersem ne olur?
C: Polis kimlik gösterme isteğinde bulunduğunda, talebe uymak önemlidir. Kimlik göstermeyi reddetmek veya polisi engellemek, yasal sorunlara yol açabilir. Eğer kimlik gösterme sürecinde şüpheleriniz varsa veya polis tarafından haksız bir şekilde muamele görüyorsanız, durumu polis teşkilatının üstlerine veya yetkililere bildirebilirsiniz.
