Çanakkale’de Bir Sanayi Devinde Toplu İşçi Çıkışı: Haklarınızı Biliyor musunuz?
“Ekonomik gerekçelerle” işçi çıkaran dev fabrikada neler oluyor? Demir Çelik Fabrikası İşten Çıkarmalarla Gündemde
Çanakkale bölgesinde faaliyet gösteren büyük ölçekli bir sanayi kuruluşu mevcut. Bu kuruluşun son günlerde işçi çıkarımı yapması, hem çalışanları hem de kamuoyunu derinden etkiledi. İşten çıkarmalar ani oldu, birçok işçinin aynı anda kapı önüne konduğu iddiaları gündeme geldi. Peki bu durum hukuken ne anlama gelir? İşveren böyle bir işlemi keyfî yapar mı? Toplu işten çıkarma ne demektir? Tüm soruların cevabını aşağıda bulabilirsiniz.
Bu toplu çıkış ne anlama geliyor? Toplu Şekilde Çıkarıldık Haklarımız Neler? Biga Toplu İşten Çıkarma Demir Çelik Sanayi
Bölgenin en büyük üretim tesislerinden birinde yaşanan bu işten çıkarmaların bir niteliği mevcut. Bireysel fesih değil, toplu işten çıkarma kapsamındadır. Eğer aynı işyerinde, kısa sürede 10’dan fazla işçinin iş akdi sona erdirildiyse dikkat etmek gerekir. Bu durum 4857 sayılı İş Kanunu’nun 29. maddesi kapsamında farklı prosedürleri zorunlu kılar.
En Çok Sorulan Sorular
Büyük fabrikalar istedikleri zaman işçi çıkarmaya yetkili midir?
Hayır. İşveren, 4857 sayılı Kanun’un 18. maddesi uyarınca, işçiyi geçerli bir nedene dayanarak işten çıkarmak zorundadır. Aksi takdirde işçi, işe iade davası açarak geri dönme hakkını kullanmalıdır.
Geçerli neden durumları:
• İşyerinde ekonomik küçülme,
• Yapısal yeniden yapılanma,
• İşçinin performans yetersizliği.
Ancak “keyfi”, “gözüm tutmadı” gibi soyut gerekçeler geçerli sebep oluşturmaz.
Bu bir toplu işten çıkarma mı? Yasal prosedür nedir?
Eğer aynı işyerinden 10’dan fazla işçi kısa sürede çıkarıldıysa, bu işlem toplu fesihtir. Kanuna göre:
• İşveren, en az 30 gün öncesinden İŞKUR’a yazılı bildirim yapmak zorundadır.
• Varsa sendikaya da ayrıca bilgi verilmelidir.
• Bu bildirimler yapılmazsa, fesih işlemi geçersiz olur.
Sendikalı işyerlerinde, sendikadan gizli yapılan toplu çıkışlar, sendikal hak ihlali ve cezai yaptırım doğurur.
İşten çıkarılan işçilerin hakları nelerdir?
Eğer işçi haksız veya geçersiz şekilde çıkarıldıysa aşağıdaki haklara başvurması mümkündür:
1. İşe iade davası (iş güvencesi varsa)
2. Kıdem tazminatı
3. İhbar tazminatı
4. Boşta geçen süre ücreti (mahkeme kararıyla geri dönerse)
5. Sendikal tazminat (sendikal nedenle çıkarıldıysa)
6. Kötü niyet tazminatı (iş güvencesi kapsamı dışında ama kötü niyet varsa)
Sendika üyesi olduğum için mi çıkarıldım?
Eğer işten çıkışınız gerçekleşmeden kısa süre önce sendika üyeliğiniz başladıysa dikkat edin. İşverenin feshi bu nedenle yapmış olması ihtimali söz konusu olur. Anayasa’nın 51. maddesi sendikal güvenceyi açıkça düzenler.
Bu durumda:
• Sendikal tazminat talep edebilirsiniz.
• İşe iade davasında lehinize güçlü bir delil oluşur.
Fabrika özele mi geçti ? Bu işten çıkarmaların sebebi nedir?
Kimi zaman büyük ölçekli işletmeler, verimlilik, yeniden yapılanma veya maliyet azaltma gerekçesiyle işten çıkarma yoluna gider. Ancak bu süreçte dikkat edilmesi gereken, eşitlik ilkesi ve adil seçimdir.
Aksi takdirde:
• Ayrımcılık yasağı ihlali olur,
• Eşit işe eşit muamele kuralı ihlali gerçekleşir.
Davayı Ne Zaman Açmalıyım?
Hak Türü Süre
İşe iade davası 1 ay (fesih bildirimi sonrası)
Kıdem/İhbar tazminatı 5 yıl
Sendikal tazminat 5 yıl
Ayrımcılık tazminatı 5 yıl
Avukatsız Yol Almak Risklidir
İşten çıkış anında imzaladığınız belgeler, çoğu zaman işçi olarak aleyhinize sonuçlar doğurur. Hatta bazı işçiler hakkından feragat ettiğini fark etmeden imza atar. Bu nedenle işten çıkarılan her işçinin mutlaka:
• Belgeleri dikkatle incelemesi,
• İş hukuku konusunda deneyimli bir avukata danışması gerekir.
Özellikle Çanakkale ve çevresinde işten çıkarılan işçiler için hukuki destek, hak kayıplarını önlemek açısından kritik önemdedir.
“Kıdem Tazminatımı Alamadım, Ne Yapacağım?” Diyorsanız…
Eğer siz de bu yazıya denk geldiyseniz ve “Beni ani şekilde işten çıkardılar, ne yapmalıyım?” diye düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz. Özellikle bölgedeki sanayi kuruluşlarında çalışan işçiler için hak arama süreci profesyonelce yürütülmelidir.
Çünkü bu sadece bir iş değil, geleceğinizi ve emeğinizin karşılığını ilgilendiren bir meseledir.
Sıkça Sorulan Sorular – Biga ve Çanakkale’de İşten Çıkarılan İşçilerin Hukuki Hakları
İşten çıkarıldım ama gerekçe belirtilmedi. Bu durumda dava açma hakkım var mıdır?
Evet. Eğer işveren, fesih bildirimi yaparken geçerli bir neden sunmadıysa veya sunduğu neden inandırıcı değilse, işe iade davası açabilirsiniz. Bu davalar özellikle iş güvencesi kapsamındaki işçiler için önemli haklar doğurur.
Bu sürecin doğru ilerlemesi için, Biga’da işçi davası tecrübesi olan bir avukatla hareket etmek yarar sağlar.
Çalıştığım fabrikada toplu çıkış yapıldı. Hakkımı nasıl arayacağım?
Toplu çıkışlarda kıdem ve ihbar tazminatının tam ve zamanında ödenmesi gerekir. Eğer ödenmediyse ya da eksik ödendiyse, dava ya da arabuluculuk süreciyle bu haklar talep edilebilir.
Çanakkale işçi avukatı olarak tecrübeli isimler bu süreçte hem hızlı ilerlemenizi sağlar, hem de hakkınızı tam almanıza yardımcı olur.
İşyerinde baskı gördüğüm için istifa ettim. Tazminat hakkım var mı?
Eğer işyerinde mobbing, psikolojik baskı, hakaret veya ağır şartlar varsa ve bu nedenle istifa ettiyseniz, bu istifa haklı fesih sayılır. Bu durumda yine kıdem tazminatı talep edebilirsiniz. Ancak ispat yükü sizde olacağı için, bu süreci dikkatli yönetmelisiniz.
Bu tip davalarda iş hukuku deneyimi olan Biga avukatları, dosyanın içeriğini doğru kurarak sonucu etkiler.
Sigortasız çalıştırıldım. Geriye dönük hak talep edebilir miyim?
Evet. Sigortasız çalıştığınızı tanık, belge, mesaj ya da bordrolarla ispat edebilirseniz, geriye dönük sigorta bildirimi ve ücret alacakları için dava açabilirsiniz. SGK’ya ayrıca şikâyet de edilebilir.
Biga ve çevresinde işçi hakları üzerine uzmanlaşmış avukatlar, bu gibi davalarda hem Sosyal Güvenlik Kurumu hem iş mahkemesi nezdinde süreci birlikte yürütür.
Arabuluculuk zorunlu mu?
Evet. İşçi-işveren uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabuluculuğa başvuru zorunludur. Süreç anlaşmazlıkla sonuçlanırsa, dava hakkı doğar. Arabuluculukta yapılan teklifin niteliği, ileride açılacak dava sonucunu da etkileyebilir.
Arabuluculuk görüşmelerine işçi avukatı eşliğinde katılmak, süreci daha güvenli hale getirir.
Ne kadar sürede dava açmalıyım?
Hak Türü Dava Açma Süresi
İşe iade davası 1 ay
Kıdem ve ihbar tazminatı 5 yıl
Fazla mesai, yıllık izin 5 yıl
Mobbing nedeniyle haklı fesih 5 yıl
Bu tür süreler içinde hak arayışı yapılmazsa, dava açma hakkı zamanaşımına uğrar. Bu nedenle gecikmeden hukuki danışmanlık alınması önemlidir.
