Kelepçe Hangi Hallerde Takılır? Polisin Kelepçe Takma Yetkisi Var Mıdır?

Kelepçe, polis gücünün özellikle bir kişinin yakalanması durumunda başvurduğu koruma tedbirlerinden biridir.

Şüpheli veya sanığın kaçabileceği ya da kendine ya da çevresindekilere zarar verebileceği durumlarda, polis kelepçe kullanmayı gerekli ve zorunlu bulabilir.

Gereksiz Yere Kelepçe Takmak Onur Kırıcıdır

Kelepçenin kullanımı kişinin özgürlüğünü kısıtlar ve kişinin ellerinin arkadan birleştirilmesi yoluyla onur kırıcı bir etki yaratabilir. Toplum nezdinde, kişinin henüz suçlu olduğu kanıtlanmamışken, suçluluğuna dair bir algı oluşturma potansiyeli de bulunmaktadır. Bu yüzden, kelepçenin kullanımı dikkatli ve özenli bir biçimde gerçekleştirilmeli, gerektiği durumlarda ve orantılı bir şekilde uygulanmalıdır.

blank

Ters Kelepçe Nedir ?

Ters kelepçe, polis tarafından şüpheli veya sanıklara uygulanan bir gözaltı yöntemidir. Ters kelepçe uygulaması, kişinin ellerini arkadan birleştirerek kelepçelemeyi içerir. Kişinin kaçmasını veya direnmesini önlemek, polise saldırmasını veya kendine zarar vermesini engellemek amacıyla kullanılan bu yöntem, bir yandan işkence yöntemi olarak da görülebilir.

Bu nedenle, ters kelepçenin hangi hallerde uygulanabileceği, sınırının ne olduğu ve mevzuatının ne olduğu önemli bir tartışma konusudur.

Ters Kelepçenin Uygulanması

Ters kelepçenin uygulanabilmesi için, polisin makul bir şüpheye veya yasal bir dayanağa sahip olması gerekmektedir. Polis, gözaltına alınan kişiye kendisini tanıtmalı, neden gözaltına aldığını açıklamalı ve haklarını bildirmelidir. Kişiye kelepçe takarken, polis memurunun orantılılık ilkesine uygun davranması ve kişinin sağlığını ve onurunu koruması gerekmektedir. Ters kelepçe uygulandıktan sonra polis, kişiyi en kısa sürede adli makamlara sevk etmelidir.

Kelepçe Takılması Orantılı Olmalıdır

Polis keyfine göre kelepçe takamaz. Olayın ağırlığı tehlikesi ile orantılı olmalıdır.

PSVK 16/2 maddesinde ilgili düzenleme yapılmıştır.

Zor kullanma yetkisi kapsamında, direnmenin mahiyetine ve derecesine göre ve
direnenleri etkisiz hale getirecek şekilde kademeli olarak artan nispette bedenî kuvvet, maddî güç
ve kanunî şartları gerçekleştiğinde silah kullanılabilir.

blank

Ters Kelepçenin Sınırları

Ters kelepçe uygulamasının belirli sınırları vardır. Bu sınırlar, insan haklarına saygı prensibi ile belirlenir. Ters kelepçe, aşırı acı vermeye, yaralamaya veya kişiye işkence veya kötü muamele niteliğinde olmamalıdır. Kişinin yaşına, cinsiyetine, sağlık durumuna ve suçun niteliğine göre uygulama şekli değişebilir. Ters kelepçe, kişinin savunma hakkını kısıtlamamalı ve ifade özgürlüğünü ihlal etmemelidir.

Ters Kelepçe Nedeniyle Tazminat Davası

Ters kelepçenin sınırı, kişiye aşırı acı vermeme, yaralamama, işkence veya kötü muamele niteliği taşımayacak şekilde olmasıdır.

Ölçüyü aşan bir şekilde ters kelepçe takılmışsa maddi ve manevi tazminat davası açma hakkınız vardır. Bu dava ters kelepçeyi takan kolluk kuvvetinin bağlı olduğu bakanlığa karşı açılır.

Ters Kelepçe Nedeniyle Maddi Tazminat Davası

Ters kelepçe takılması nedeniyle kolu kırılan ve çalışamayacak duruma gelen kişi çalışamadığı sürelerin maaş karşılığını tazminat olarak talep edebileceğin gibi aynı zamanda kolunda bacağında veya herhangi bir ekleminde geçmeyecek kalıcı bir sakatlık oluşması durumunda kalıcı iş göremezlik sebebiyle engelli kaldığı oranda tazminat davası açabilecektir.

Ters Kelepçe Sebebiyle Manevi Tazminat Davası

Ters kelepçe takılması sebebiyle mağdur olan kişi, mağduriyeti ölçüsünde manevi tazminat davası açabilir. Avukata sırf gözdağı vermek amacıyla sahte bir ihbar üzerine ters kelepçe takılması veya siyaseten tanınmış bir muhalif parti mensubuna aşağılamak amacıyla ters kelepçe takılması durumunda, bu kişiler onur, şeref ve haysiyetlerinin incindiği gerekçesiyle manevi tazminat davası açabilirler.

Ters Kelepçenin Mevzuatı

Mevzuatta ters kelepçe diye bir düzenleme olmamakla birlikte sadece kelepçe hususu düzenlenmiştir. Kelepçenin nasıl takılacağına dair bir kanun bulunmamaktadır.

Türkiye’deki mevzuata göre, ters kelepçe uygulaması Anayasa, Ceza Muhakemesi Kanunu ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ile düzenlenmiştir. Anayasa’nın 17. maddesi, herkesin yaşama ve maddi-manevi varlığını koruma hakkına sahip olduğunu belirtirken, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 90. maddesi gözaltına alınan kişiye insan onuruna yakışır şekilde davranılacağını ve işkence veya kötü muameleye maruz bırakılmayacağını hükmetmektedir. Aynı zamanda İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin 3. maddesi de kimseye işkence yapılamayacağını veya insanlık dışı veya aşağılayıcı ceza veya muameleye tabi tutulamayacağını vurgulamaktadır.

PSVK 16 maddesi kelepçe takılması usulünü düzenler.

CMK 93 kelepçe ile ilgili düzenleme yapmıştır.

Yakalanan veya tutuklanan kişilerin nakli
Madde 93 – (1) Yakalanan veya tutuklanarak bir yerden diğer bir yere nakledilen
kişilere, kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bütünlükleri
bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hâllerinde kelepçe takılabilir.

Her Olay Kendi İçinde Ayrı Değerlendirilmelidir

Sonuç olarak, bir kişiye kelepçe uygulanması, bazı durumlarda masumiyet karinesine aykırı bir izlenim oluşturabilir. Ancak, her hukuki süreç kendine özgü koşulları ve gereklilikleri ile değerlendirilmeli ve bireysel durumlara göre hassasiyetle ele alınmalıdır.

Toplumun genel güvenliği, kaçma riskinin önlenmesi ve çevresindekilere potansiyel zarar verme olasılığı gibi unsurlar göz önünde bulundurulduğunda, bazı durumlarda kelepçenin uygulanması meşru bir güvenlik önlemi olarak değerlendirilebilir. Ancak, bu uygulamanın hukuksal ve etik sınırlar dahilinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Kelepçe uygulamasının kötü niyetli veya zarar verme amacıyla kullanılması durumunda, kişinin tazminat talebinde bulunması ve savcılığa şikayette bulunması hakkı mevcuttur.

Related Posts

blank

Para Karşılığı Banka Hesapları Kiralamak: Dolandırıcılığa Dikkat!

Banka hesapları dolandırıcılığından hesap sahibi olarak korunmak istiyorsanız yapılması gereken tek şey hesaplarınızı sizin dışında kimsenin kullanmasına izin ve imkan vermemelisiniz. Aksi halde bedelini hayatınızdan en iyi ihtimalle bir kaç yılı ile ödemek zorunda kalabilirsiniz. Ancak zaten bir şekilde hesaplarınızı...
blank

FEZLEKE NEDİR?

Fezleke, Arapça kökenli bir kelimedir. ‘’Yazının sonundaki özet’’ anlamını taşımaktadır. Fezleke, Arapça ‘’fa dalika’’ yani ‘’şöyle ki, şu halde’’ kalıplarından türemiş bir kelimedir. Fezleke, bir suçun işlendiğine dair şüphelerin ortaya çıktığı durumlarda cumhuriyet savcılığı emriyle başlatılan soruşturma sürecinin bir parçasıdır....
blank

İnfaz Nasıl Hesaplanır? Online İnfaz Hesaplama

İçindekiler Giriş Yatar Hesabı Nedir? Cezaevindeki Hükümlülerin Durumu Hükümlülerin Cezalarının Hesaplanması İnfaz Hesabı Nedir? Koşullu Salıverme ve Denetimli Serbestlik Yatar Hesabı ve İnfaz Hesabı Arasındaki Farklar Yatar Hesapla Nedir? Yatar Hesapla Nasıl Yapılır? İnfaz Hesapla Nedir? İnfaz Hesapla Nasıl Yapılır?...
blank

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu

Cumhurbaşkanına hakaret suçu, Türkiye’de cezai yaptırımı olan bir suçtur ve Türk Ceza Kanunu tarafından düzenlenmektedir. Bu suçun cezası para cezasından hapis cezasına kadar değişebilir. Ancak, ifade özgürlüğü kapsamında yapılan eleştiri ve yorumlar suç teşkil etmez. Aşağıdaki yazıda hangi durumlarda ifade...

Yorum Bırakın

Recent Articles

Eylül 25, 2023
Üvey Baba Soyadı Çocuğa Verilemez
blank
Eylül 22, 2023
Narsist Partnerden Boşanmak ve Narsizme Karşı Önlemler
blank
Eylül 22, 2023
Narsisti Nasıl Anlarız? 9 Maddede Tanı ve Teşhis
blank
Eylül 20, 2023
Kaan Kazgan ve Savaş Cebeci Kavgasının Hukuki Arka Planı
blank
Eylül 10, 2023
İstanbul Sözleşmesi Nedir? Ailenin Korunması Ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Ne Anlatır?
blank
Eylül 10, 2023
Marka Tescil Başvurusu Nasıl Yapılır? A’dan Z’ye Detaylı Rehber
blank
Eylül 8, 2023
Savcılık Dosyaları Neden UYAP’da Görünmüyor?
blank
Eylül 8, 2023
Banka Hesap Dolandırıcılarının Yeni Tuzağı Komisyoncu ve Aracılar
blank
Eylül 8, 2023
İcra Mahkemeleri Neden Ön İnceleme Duruşması Yapmaz?
blank
Eylül 5, 2023
Borderline Kişilik Bozukluğu Olan Bir Partnerden Boşanma
blank
Eylül 2, 2023
Hisse Senedi Saklama Ücreti Nedir?
blank
Eylül 1, 2023
آیا ترکیه پناهندگان را پذیرفته است؟ (Does Turkey Accept Refugees?)
blank
Eylül 1, 2023
Our Contribution to Human Rights and Immigration Policies as Turkey’s Leading Team in Immigration Law
blank
Ağustos 31, 2023
Yabancılar Hukuku Alanında Açtığımız Davalar Sınır Dışı Kararları Hak İhlalleri
blank
Ağustos 31, 2023
Asylum Process in Turkey: How Can I Seek Asylum in Turkey? Can I Become a Refugee in Turkey?
× Avukata Sor