Mirasçılar Arasında Pay Dağılımı ve Mirasçıların Kendi Aralarında Mirası Bölüşmesi
Miras Paylaşımında Önemli Kavramlar ve İlkeler Miras hukuku, ölen kişinin ardından kalan malvarlığının devredilmesi ile ilgilenir. Mirasçılar arasında payların oluşturulması ve fiilen alınması, bu süreçte önemli bir aşamadır. Miras paylaşımında temel kavramlar ve ilkelere hakim olmak, sürecin daha hızlı ve sorunsuz ilerlemesine yardımcı olacaktır.
Tereke Mallarının Paylaşılması Tereke malları, ölen kişinin bıraktığı malvarlığıdır. Mirasçılar, tereke mallarını paylaşarak, elbirliği mülkiyetinden paylı mülkiyete geçiş sağlarlar. Bu paylaşım, mirasçılar arasında yapılacak paylaşma sözleşmesiyle gerçekleşir ve mirasçıları bağlar (TMK m. 676).
Paylaşma Sözleşmesinin Şartları ve Geçerliliği Paylaşma sözleşmesinin geçerli olabilmesi için, öncelikle miras bırakanın ölümünden sonra bütün mirasçıların veya temsilcilerinin iradelerinin birleşmesi gereklidir. Ayrıca, sözleşme yazılı şekilde yapılmalıdır. Tüm mirasçıların katılımı ve yazılı olması, taksimin geçerliliği için yeterli kabul edilir (TMK m. 676/2).
Miras Paylaşımında Uygulanacak Usuller ve Adımlar Miras paylaşımında uygulanacak usuller ve adımlar şunlardır:
- Mirasçıların Belirlenmesi: İlk olarak, miras bırakanın kanuni ve atanmış mirasçıları belirlenmelidir.
- Miras Malvarlığının Tespiti: Miras bırakanın tüm malvarlığı, borçları ve alacakları tespit edilmelidir.
- Miras Paylarının Hesaplanması: Mirasçıların hak ettikleri paylar, miras bırakanın malvarlığına göre hesaplanır.
- Miras Paylaşımında Uzlaşma: Mirasçılar arasında paylaşım konusunda uzlaşma sağlanmalıdır.
- Paylaşma Sözleşmesinin Hazırlanması: Mirasçıların paylaşımı düzenleyen yazılı sözleşme hazırlanmalı ve imzalanmalıdır.
- Miras Paylarının Fiilen Alınması: Mirasçılar, hak ettikleri payları fiilen alarak, miras sürecini tamamlarlar
Taksim sözleşmesinin geçerli olması için bazı şartlar vardır. Bunlar:
- Miras bırakanın ölümünden sonra yapılması
- Bütün mirasçıların veya temsilcilerinin katılımı
- Yazılı şekilde yapılması
- Mirasın tamamının veya bir kısmının paylaşıldığının açıkça belirtilmesi
- Mirasçıların kendi paylarına düştüklerini aldıklarını ve diğerlerinin paylarına düştüklerine karşılıklı olarak vazgeçtiklerini beyan etmeleri
Miras Paylaşımında Avukat ve Danışmanlık Hizmetlerinin Önemi Miras paylaşımında avukat ve danışmanlık hizmetleri almak, sürecin hızlı ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesine katkı sağlar. Avukatlar ve danışmanlar, miras hukukuna hakim oldukları için, süreçte yaşanabilecek anlaşmazlık ve sorunların önüne geçebilirler.
Mirasçılar arasında payların oluşturulması ve fiilen alınması, miras hukukunun temel konularından biridir. Paylaşma sözleşmesi ile mirasçılar, tereke mallarının tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin miras payları oranında paylı mülkiyete dönüştürülmesini kabul edebilirler. Bu süreçte, miras hukukuna hakim olan avukat ve danışmanların desteği alınarak, şekil şartlarının sağlanması, ileride çıkabilecek muhtemel davaların önlenmesi, satış ve dağılımın hızlanması, herkesin paylarını bir an önce alması sağlanır.
Mirasçılardan bazılarının sözleşmeye aykırı davranması durumunda ise gerekli davaların açılması, takibi, tapu iptal ve tecili avukatın rolüdür.
T.C YARGITAY 14.Hukuk Dairesi Esas: 2018/ 1304 Karar: 2021 / 2792 Karar Tarihi: 14.04.2021
ÖZET: Somut olaya göre; dosya içeriğinde muris …’ın ölümünden sonra mirasçıları arasında düzenlenmiş adi yazılı taksim sözleşmesi olduğu anlaşıldığından, taksime konu 77, 157, 92 ve 487 parsel sayılı taşınmazlar bakımından ortaklığın giderilmesi isteminin reddi gerekirken bu parseller yönünden davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
(4721 S. K. m. 676) (YİBK 10.12.1952 T. 1950/2 E. 1952/4 K.)
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 19.03.2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; 318 parsel yönünden karar verilmesine yer olmadığına, diğer parseller yönünden kabulüne dair verilen 20.04.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili; tarafların müşterek miras bırakanı … adına kayıtlı … Köyünde bulunan 318, 487, 624, 626, 77, 92 ve 157 parsel sayılı taşınmazların paylaşımı konusunda taraflar arasında anlaşma sağlanamadığını belirterek ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Bir kısım davalılar vekili, taksim sözleşmesi nedeniyle davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, “… ili, … ilçesi, … Köyü, … Mevkii 624 ve 626 parsel, … Mevkii 157 parsel, … Mevkii 92 parsel, … Mevkii 487 parsel, … Mevkii 77 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine, … ili, … ilçesi, … Köyü, … Mevkii 318 parsel sayılı taşınmaz hakkında talep olmadığından bu taşınmaz yönünden karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir.
Mirasçılar arasında payların oluşturulması ve fiilen alınması veya aralarında yapacakları paylaşma sözleşmesi mirasçıları bağlar. Paylaşma sözleşmesiyle mirasçılar, tereke mallarının tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin miras payları oranında paylı mülkiyete dönüştürülmesini de kabul edebilirler. Paylaşma sözleşmesinin geçerliliği yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır (TMK m. 676).
Öncelikle şu ifade edilmelidir ki, taksim sözleşmesinin geçerli olabilmesi için miras bırakanın ölümünden sonra bütün mirasçıların veya temsilcilerinin iradelerinin birleşmesi asıldır. Bir başka ifadeyle, tüm mirasçıların veya temsilcilerinin bir araya gelerek taşınmazları paylaşıp herbirinin kendi payına düşeni aldığı ve diğer mirasçıların paylarına düşenler bakımından da karşılıklı olarak vazgeçtikleri açık ve kesin şekilde belirlenmedikçe taksimin sabit olduğu kabul edilemez. İşte bunun içindir ki, gerek 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 676/2. maddesi hükmünde ve gerekse 10.12.1952 tarihli ve 2/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında taksim sözleşmesinin tüm mirasçıların katılımı ve yazılı olması taksimin geçerliliği için yeterli kabul edilmiştir.
Somut olaya gelince; dosya içeriğinde muris …’ın 25.04.2001 tarihinde ölümünden sonra mirasçıları arasında düzenlenmiş 11.09.2003 tarihli adi yazılı taksim sözleşmesi olduğu anlaşıldığından, taksime konu 77, 157, 92 ve 487 parsel sayılı taşınmazlar bakımından ortaklığın giderilmesi isteminin reddi gerekirken yazılı şekilde bu parseller yönünden davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, 14.04.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
TAPU İPTALİ VE TESCİL DAVASI – MİRAS TAKSİM SÖZLEŞMESİ – MİRAS TAKSİM SÖZLEŞMESİNE YÖNELİK DAVANIN BEKLETİCİ MESELE YAPILMASI – SONUCUNA GÖRE DAVANIN ESASI HAKKINDA KARAR VERİLMESİ GEREĞİ – HÜKMÜN BOZULDUĞU
“Dava; miras taksim sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Miras taksim sözleşmesine yönelik davanın bekletici mesele yapılması ve sonuçlarına göre davanın esası hakkında karar verilmesi gerekir.” YARGITAY 7. Hukuk Dairesi Esas: 2021 / 4716 Karar: 2022 / 685 Karar Tarihi: 25.01.2022
MİRAS TAKSİMİNDE YAŞANMIŞ OLAY
Konuyu somut olarak izah etmek için ofisimize gelen bir dosyayı isimleri anonimleştirerek size sunacağım;
Bir gün, zengin işadamı Ahmet Bey’in üç çocuğu Ali, Ayşe ve Fatma, miras paylaşımı konusunda anlaşamayarak avukatlık ofisime başvurdu. Ahmet Bey, vasiyetnamesinde mirasını çocukları arasında paylaştırmak istediğini belirtmişti, ancak detaylı bir paylaşım yapılmamıştı. Vasiyetnamede paylaşım amaçlı belirttiği arsalar üzerinde müteahhit inşaat yapmış ve çok sayıda daire terekeye girmişti. Ahmet Bey’in 25 gayrimenkulü, 8 arabası ve yaklaşık 500 dönüm tarlası vardı. Bu nedenle, üç kardeşi miras paylaşımında adil ve hakkaniyetli bir şekilde yönlendirmem gerekiyordu.
Öncelikle, Ahmet Bey’in malvarlığını ve borçlarını, ödemesi devam eden kredilerini tespit ettim. Ardından, üç kardeşin kanuni miras paylarını hesapladım. Sağlıklarında murisin verdiği malları kenara yazıp vasiyetname ile harmanlayarak miras paylarını belirledim. Mirasbırakanın sağlığında yaptığı bağışlamalar çıkarılınca, hesaplamalarıma göre, Ali %40, Ayşe %30 ve Fatma %30 miras payına hak kazanmıştı. Üç kardeş de bu hesaplamaları oran olarak kabul etti. Ancak hangi dairenin kime kalacağı konum ve muhit olarak seçilemiyor bazı yerler herkes tarafından istenirken bazı yerler istenmiyordu.
Ancak, Ahmet Bey’in değerli gayrimenkulleri, arabaları ve tarlası nedeniyle üç kardeş, mirasın nasıl paylaşılacağı konusunda anlaşamıyorlardı. Sorunu çözmek için her gayrimenkulün, arabanın ve tarlanın değerini belirleyen bilirkişi raporları aldım ve tüm değerleri miras paylarına göre böldüm. Uzun pazarlıklar sonucunda mal paylaşımı konusunda bir mutabakata varıldı.
Son olarak, üç kardeşin haklarını koruyarak, adil ve hakkaniyetli bir paylaşımın gerçekleşmesini sağladım. Ayrıca, mirasçıların haklarını kaybetmemesi için, yazılı bir paylaşma sözleşmesi hazırladım ve üç kardeşin imzalamasını sağladım. Tapuda tüm kardeşleri bir araya getirerek protokoldaki devirlerin yapılmasını sağladım. Para ilavesi gereken durumlarda paraların transferi teyit edilerek ibranameleri hazırladık. Bu sayede, miras paylaşımı sorunsuz ve mümkün olan en hızlı şekilde tamamlandı.
ÖRNEK MİRAS TAKSİM SÖZLEŞMESİ
MİRAS PAYLAŞIMI (TAKSİMİ) SÖZLEŞMESİ
TARAFLAR:
Aşağıda kimlik bilgileri belirtilen mirasçılar arasında, … nüfusuna kayıtlı, …’dan doğma, …’dan olma muris … …’nın sözleşme ekinde yer alan veraset ilamı ile resmileşen mal varlığının paylaşımı için bu sözleşme imzalanmıştır:
- … nüfusuna kayıtlı, …/…/… doğumlu … …,
- … nüfusuna kayıtlı, …/…/… doğumlu … …, ve
- … nüfusuna kayıtlı, …/…/… doğumlu … ….
KONU:
Bu sözleşme, muristen intikal eden taşınır ve taşınmaz malların mirasçılar arasında payları oranında paylaştırılmasını ve sicile kaydedilmesini sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.
PAYLAŞIM HÜKÜMLERİ:
1- … ili, … ilçesi, … köyünde kayıtlı, … parsel numaralı tarla niteliğindeki taşınmaz, taraflar arasında %50 hisseyle paylaştırılacaktır ve tapu kaydı … ve … adına yapılacaktır.
2- … ili, … ilçesi, … adresinde kayıtlı müstakil ev niteliğindeki taşınmaz, taraflar arasında tam hisseyle paylaştırılacak ve tapu kaydı … adına yapılacaktır.
3- … ili, … ilçesi, … adresinde kayıtlı işyeri niteliğindeki taşınmaz, taraflar arasında %30 hisse …’ya, %50 hisse …’a ve %20 hisse …’ye ait olmak üzere paylaştırılacaktır ve tapu kaydı buna göre yapılacaktır.
4- Muris adına kayıtlı … marka, … model binek araç, trafik sicilinde kaydı olan … … plakalı araç, taraflar arasında … adına kaydedilecektir.
SONUÇ:
Yukarıda kimlik bilgileri yazılı murisin ekteki veraset ilamı gereği yasal mirasçıları bulunan ve yukarıda kimlik bilgileri yazılı olan biz taraflar, muristen intikal eden ve iştirak halinde maliki bulunduğumuz malları yukarıda birlikte belirlediğimiz hükümler çerçevesinde paylaşmayı kabul ettiğimizi, sözkonusu taşınır ve taşınmaz malların belirlediğimiz oranlarda sicillerine kaydedilmelerinde mutabık olduğumuzu kabul, beyan ve taahhüt ederiz.
Adı Soyadı Adı Soyadı Adı Soyadı İmza İmza İmza
